ข้อมูลของคนทีสอต้น


ชื่อวิทยาศาสตร์ Vitex trifolia Linn.
ชื่ออื่นๆ ดินสอ (กลาง) คุนตีสอ (สตูล) ดอกสมุทร ผีเสื้อน้อย (เชียงใหม่) มูดเพิ่ง (ตาก) สีสอ (ประจวบคีรีขันธ์) ผีเสื้อ (เลย)
ชื่ออังกฤษ Tree Leaved Chaste Tree, Indian Privet. Indian Wild Pepper, Milla.
ลักษณะ เป็นไม้พุ่ม สูง 3-4 เมตร ใบมี 2 ชนิด คือใบเดี่ยว และใบประกอบ ใบประกอบแบบนิ้วมือเป็นชนิด tri foliate ใบย่อยมี 3 ใบ รูปใบเป็นรูปไข่แหลม ด้านท้องใบเป็นสีเทา-เงิน หลังใบค่อนข้างมันใบเรียงตรงข้าม กว้าง 2-3 ซ.ม. ยาว 4-6 ซ.ม. ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ดอกสีม่วงอมนํ้าเงิน ปลายแยกเป็น 2 ปาก ปากบนมี 2 กลีบ ปากล่างมี 3 กลีบ กลีบดอกมีขน ดอกบานจากล่างไปบน ผลเป็นผลชนิดสดรูปกลม
ส่วนที่ใช้ ใบ ราก เมล็ด
สารสำคัญ ใบสดมีนํ้ามันหอมระเหย 0.11-0.28% ประกอบด้วย l-d-pinene, camphene, terpinyl acetate, diterpene alcohol และพวกชัน เมล็ดมีสารพวก acetic acid, malic acid, acid resin และนํ้ามันหอมระเหย ประกอบด้วย 55% camphene 20%, limonene และ pinene
ประโยชน์ทางยา มาเลเซีย ใช้รากหรือใบต้มแก้ไข้ ใบแก้ปวดศีรษะ จีน ใช้เมล็ดระงับปวด ทำให้สงบ ไทย ใช้รากฝนทาแก้พิษแมงกะพรุน ใบเป็นยาขับเสมหะ บำรุงธาตุ ใบต้มนํ้าอาบรักษาโรคผิวหนัง ผลแก้หืดไอ และมองคร่อ (คือ อาการไอชนิดหนึ่ง)
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ