ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ จันทน์บ้าน

ชื่ออังกฤษ Nutmeg Tree

ชื่อวิทยาศาสตร์ Myristica fragrarts Houtt.

วงศ์ Myristicaceae

จันทน์เทศเป็นพืชพื้นเมืองของหมู่เกาะ Molucca ปัจจุบันมีปลูกมากในประเทศอินโดนีเซีย ศรีลังกา และหมู่เกาะอินเดียตะวันตก มีปลูกบ้าง ทางภาคใต้ของประเทศไทย เป็นพืชยืนต้นขนาดใหญ่ ใบดก ดอกตัวผู้และตัวเมียอยู่คนละต้น ผลจันทน์เทศเป็นผลชนิดฉํ่านํ้า เมื่อแก่เต็มที่จะแตกครึ่ง เห็นรกที่หุ้มเมล็ดเป็นสีแดงสด เนื้อในเมล็ดมีกลิ่นหอมซึ่งเป็นส่วนที่เรียกกันโดยทั่วๆ ไปว่า ลูกจันทน์เทศหรือลูกจันทน์ ส่วนรกจะมีลักษณะเป็นแผ่นบางๆ หลายแฉกหุ้มเมล็ดอยู่ โดยทั่วไปมักเรียกส่วนของรกว่าดอกจันทน์เทศ หรือดอกจันทน์

ลูกจันทน์เทศมีชื่อเรียกในภาษาอังกฤษว่า Nutmeg หรือ Myristica ส่วนดอกจันทน์เทศเรียกว่า Macis หรือ Mace

สารสำคัญ

ในลูกจันทน์เทศและดอกจันทน์เทศ ประกอบด้วย

นํ้ามันหอมระเหยและนํ้ามันชนิดระเหยยาก (fixed oil) นํ้ามันหอมระเหยส่วนใหญ่ประกอบด้วย แคมฟีน (camphene) ไพนีน (pinene), เจอรานิออล (gera-niol), บอร์นีออล (bomeol) ไลนาลูออล (linalool), เทอพินีออล (terpineol), และเมอริสติซิน (myristicin) เป็นต้น ส่วนนํ้ามันระเหยยาก ประกอบด้วยกรดเมอริสติค (myristic acid) ไตรกลีเซอริ์ไรด์ (triglycerides) ของกรด

ลอริค (lauric acid), กรดปาล์มิติค (palmitic acid) และกรด สเตียริค (stearic acid) เป็นต้น เมื่อนำเมล็ดในมากลั่นด้วยไอน้ำจะได้นํ้ามันจันทน์เทศ (nutmeg oil หรือ myristica oil)

ประโยชน์ทางยา

ลูกจันทน์เทศและดอกจันทน์เทศ ใช้ในยาพื้นบ้านของชาวตะวันตก และชาวตะวันออกมานานแล้ว โดยใช้เป็นยาขับลม แก้ท้องอืด-ท้องเฟ้อ ช่วยย่อยอาหาร แก้คลื่นไส้ นํ้ามันหอมระเหยใช้เป็นส่วนผสมของขี้ผึ้งที่ใช้ทาระงับอาการปวด ใช้แต่งกลิ่นยาเตรียมสบู่ ครีม ยาทาผิว และยาชะล้าง นอกจากนี้ ยังใช้แต่งกลิ่นอาหารหลายชนิด เครื่องดื่มทั้งชนิดที่มีแอลกอฮอล์และไม่มี แอลกอฮอล์ นิยมใช้แต่งกลิ่นอาหารจำพวกเนื้อ ซุป ขนมหวาน และอาหารว่างอีกด้วย