ต้นกะออก

(Ka Ok)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Artocarpus elasticus Reinw.ex.BI.
ชื่อวงศ์ MORACEAE
ชื่ออื่น กะเอาะ เอาะ
ถิ่นกำเนิด ภาคใต้ของประเทศไทยและมาเลเซีย
ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 30-40 ม. ขนาดทรงพุ่ม 8-10 ม. ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มรูปทรงกระบอก ลำต้นเปลาตรง โคนต้นเป็นพูพอน เปลือกต้นสีนํ้าตาลอ่อนหรือเทาเรียบ ทุกส่วนมียางขาว


ใบ ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ ต้นเล็ก ใบมีขนาดใหญ่มาก ขอบใบเว้า เป็นแฉกลึกเกือบจรดเส้นกลางใบคล้ายง่ามนิ้วมือ ต้นใหญ่ใบป็นรูปรี กว้าง 12-30 ซม. ยาว 15-45 ซม. ปลายใบมนโคนใบสอบ ขอบใบ เป็นคลื่นชัดเจน แผ่นใบหนาและเหนียวคล้ายหนัง ย่นเป็นลอน สีเขียวสด เป็นมัน ผิวใบด้านล่างมีขนแน่น ก้านใบอวบยาว 3-9 ซม.
ดอก สีน้ำตาลอมเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อหางกระรอกหลายช่อ คล้ายนิ้วมือ ที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง กว้าง 1.7-3 ซม. ยาว 12-20 ซม. ดอกแยกเพศร่วมต้น ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียอยู่ต่างช่อกัน ดอกเพศเมีย สีเขียว ต่อมาเปลี่ยนเป็นสีเขียวอมเหลือง ออกเป็นช่อแบบ ช่อกระจุกแน่นที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่งรูปไข่กลับแกมรูปทรงกระบอกสั้นๆ กว้าง 6-7 ซม. ยาว 7-9 ซม. ก้านเกสรเพศเมียยื่นออกมาคล้ายขนเงาะ ปลายโค้งงอลง ออกดอกเดือน เม.ย.-พ.ค.
ผล ผลสดแบบมีเนื้อ เป็นผลรวม ทรงกลมรี กว้าง 6-10 ซม. ยาว 10-14 ซม. เปลือกหนามีหนามอ่อนๆ ติดกันหนาแน่นสีเหลืองอมเขียว เมื่อสุกสีน้ำตาลอมเหลือง มีเนื้อกลิ่นเหม็นเปรี้ยว เมล็ดมีเนื้อสีขาวห่อหุ้ม เมล็ดรูปไข่ สีน้ำตาลอ่อน 1 เมล็ดต่อผลย่อย ติดผลเดือน มิ.ย.- ก.ค. ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด
นิเวศวิทยา พบตามป่าดิบชื้นทางภาคใต้
การใช้ประโยชน์ เมล็ดต้มสุกรับประทานได้ เป็นผัก เนื้อไม้ใช้ทำไม้แบบ
ที่มา:วัลลิ์รุกขบุปผชาติ ตามรอยพระบาทบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย