ปัจจัยที่ควรคำนึงถึงก่อนที่จะลงมือสร้างสวนผักมีอยู่หลายอย่างด้วยกัน แต่ละอย่างนั้นมีความสำคัญต่อการประสบผลสำเร็จไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันเลย ปัจจัยเหล่านั้นได้แก่

1.ลักษณะพื้นที่ พื้นที่ที่เหมาะสมในการทำสวนผัก ควรเป็นพื้นที่สูง นํ้าท่วมไม่ถึง ระบายน้ำได้สะดวก และเป็นที่โล่งแจ้ง เพราะพืชผักต้องการแสงแดดโดยตรง อย่างน้อยวันละ 6 ชั่วโมงจึงจะเจริญเติบโตได้ดี นอกจากนั้นดินก็ควรจะเป็นดินดีอุดมสมบูรณ์ มีธาตุอาหารเพียงพอและมีลักษณะร่วนซุย ดินที่เป็นดินเหนียวหนักอย่างบริเวณกรุงเทพฯ ก็อาจปรับปรุงให้เหมาะแก่การปลูกผักได้โดยการใช้ปุ๋ยหมัก ปุยคอก และปูนขาวเพื่อช่วยให้ดินร่วนดีขึ้น

2.ขนาดของพื้นที่ ขนาดของพื้นที่ทำสวนผักขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ ของผู้ปลูก ถ้าต้องการปลูกผักสวนครัวก็ใช้พื้นที่บริเวณบ้านได้ แต่ถ้าจะปลูกเป็นการค้า หรือปลูกเพื่อส่งโรงงานอุตสาหกรรมก็ต้องใช้พื้นที่มากขึ้น และต้องมีการวางแผนการปลูกพืชที่ดีด้วย

3.แหล่งน้ำ ผักเป็นพืชที่ต้องการนํ้ามากและสม่ำเสมอเพราะเป็นพืชอายุสั้น และมีรากตื้น นํ้าจึงนับว่ามีความจำเป็นต่อการปลูกผักมาก พื้นที่ ๆ ปลูกผักจึงควรอยู่ใกล้แหล่งนํ้าซึ่งสามารถให้นํ้าได้พอเพียงตลอดอายุของพืชผัก

4. แรงงาน แรงงานนับว่าเป็นสิ่งจำเป็นมากในสวนผักขนาดเล็กอาจจะใช้แรงงานในครอบครัวได้ แต่สวนผักขนาดใหญ่ต้องใช้แรงงานจำนวนมาก บางครั้งจึงอาจมีปัญหาถ้าขาดแรงงานกะทันหัน เพราะงานบางอย่างไม่สามารถใช้เครื่องทุ่นแรงทำแทนได้ เช่น การเตรียมต้นกล้า การถอนแยก การเก็บเกี่ยวเป็นต้น แต่ถ้ามีการวางแผนเกี่ยวกับแรงงานให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพได้ ปัญหาเรื่องนี้ก็จะหมดไป

5. ภูมิอากาศ อุณหภูมิก็เป็นปัจจัยสำคัญในการปลูกผัก ถ้าเราเลือกพืช ไม่เหมาะสมกับภูมิอากาศมาปลูกก็จะไม่ได้ผล เช่นพืชที่มีลักษณะนิสัยชอบอากาศเย็น เมื่อนำมาปลูกในพื้นที่ที่มีอากาศร้อนก็ย่อมไม่ให้ผล

6. การคมนาคม สวนผักที่ปลูกเป็นการค้าควรอยู่ในแหล่งที่การคมนาคมสะดวก เพื่อที่จะได้ขนส่งผลผลิตออกไปจำหน่ายได้รวดเร็ว ผลผลิตจะสดไม่ค้าง ไม่ชอกชํ้ามาก ทำให้ไม่เสียราคา

7.ตลาด ควรปลูกพืชผักให้ตรงกับความต้องการของตลาดทั้งชนิด ปริมาณ และคุณภาพ เพราะจะทำให้ขายผลผลิตได้ในราคาดี ถ้าผู้ปลูกไม่รู้ความต้องการของตลาดหรือผลิตได้ไม่ตรงตามที่ตลาดต้องการก็จะขายได้ไม่ได้ราคา หรือบางครั้งอาจจะขายได้ไม่คุ้มกับทุนที่ลงไป

8.ระบบการปลูกพืช การวางระบบปลูกพืชว่าจะปลูกอะไร ช่วงไหนจะช่วยให้ใช้พื้นที่ปลูกได้อย่างคุ้มค่า แต่ทั้งนี้ก็ต้องนึกถึงปัจจัยหลายประการมาประกอบกันด้วย เช่น ฤดูกาล ชนิดของผัก การปฏิบัติดูแลรักษา สภาพพื้นที่ และคุณภาพผลผลิตที่ตลาดต้องการ

9.เมล็ดพันธุ์ ส่วนใหญ่แล้วการปลูกผักเป็นการปลูกโดยใช้เมล็ดพันธุ์ ดังนั้นถ้าเมล็ดพันธุ์ดีก็จะทำให้ผลผลิตที่ได้มีคุณภาพมาตรฐานตรงตามความต้องการของตลาด และได้ผลผลิตสูงอีกด้วย

ที่กล่าวมาข้างต้นนี้เป็นเพียงปัจจัยที่ควรคำนึงถึงเมื่อคิดจะปลูกผัก แต่ เมื่อได้ลงมือปฏิบัติจริง ๆ แล้วคงหลีกเลี่ยงปัญหาบางประการที่จะเกิดตามมาไม่ได้ อย่างไรก็ตามการเลือกที่จะเริ่มต้นอย่างพร้อมที่สุดเท่าที่จะทำได้ และรับรู้ข้อมูลให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ก็นับว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดีมิใช่หรือ