การทดสอบ ความงอกของ เมล็ดพันธุ์แบบชาวบ้าน

การทดสอบ ความงอกของ เมล็ดพันธุ์แบบชาวบ้าน

ท่านเคยเจอปัญหาเหล่านี้บ้างไหม

ในแต่ละปีเกษตรกรจำนวนมากต้องพบกับความผิดหวังเกี่ยวกับเมล็ดพันธุ์ เช่น ปลูกแล้วไม่งอก หรืองอกน้อยไม่ทั่วแปลง บางทีต้องปลูกซ่อมหรือปลูกใหม่ ต้องลงทุนลงแรงสองครั้งสามครา บางครั้งก็เลิกปลูกหรือหมดโอกาสที่จะปลูกไปเลยก็มี ปัญหาเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้น ถ้าท่านเลือกใช้แต่เมล็ดที่มีความงอกดี อย่างไรก็ตาม ความงอกหรือความสามารถในการงอกของเมล็ดพันธุ์ ไม่สามารถบอกได้จากการดูลักษณะภายนอกทางเมล็ดแต่เพียงอย่างเดียว จะต้องทดสอบดูให้แน่ชัด

การทดสอบความงอกแบบชาวบ้าน

การทดสอบความงอกแบบง่าย ๆ สามารถกระทำได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องมืออุปกรณ์พิเศษแต่อย่างใด เกษตรกรสามารถปฏิบัติได้เอง ดังนี้

ก. การสุ่มตัวอย่าง ในการทดสอบความงอกนั้นเราเพาะเมล็ดเพียงกำมือเดียว เพื่อประเมินว่าเมล็ดส่วนใหญ่ที่เหลืออีก 5 กิโลกรัม หนึ่งกระสอบ สิบกระสอบ หรือมากกว่านั้น มีความงอกเป็นประการใด ดังนั้น การสุ่มตัวอย่างเมล็ดมาทำการทดสอบจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง หากสุ่มมาไม่ดี ผลการทดสอบจะไม่มีประโยชน์ หรือทำให้เกิดความเข้าใจผิดและเกิดความเสียหายได้ จึงควรสุ่มหลาย ๆ จุด เช่น จากส่วนล่าง ส่วนกลาง และส่วนบนของกระสอบให้ทั่ว เพื่อให้ได้ตัวแทนที่แท้จริง ตัวอย่างที่สุ่มมาแล้วนี้ถ้ามีมากเกินความจำเป็นในการทดสอบ ก็ให้แบ่งตัวอย่างให้น้อยลงโดยกองเมล็ดกับพื้น คลุกเคล้ากันให้ทั่ว แล้วใช้ฝ่ามือแบ่งครึ่งกองเมล็ดและทำดังนี้ต่อไปเรื่อย ๆ จนตัวอย่างมีปริมาณน้อยลง แล้วหลับตาใช้มือหยิบเมล็ดทีละเม็ดจนได้ 400 เมล็ด โดยแยกเป็น 4 กอง ๆ ละ 100 เมล็ด เพื่อใช้ในการทดสอบความงอกต่อไป

ข. วัสดุที่ใช้เพาะ ที่หาได้ง่าย ๆ คือ ทราย หรือดินนำมาใส่ในกระบะ กระถาง กระป๋อง เป็นต้น หรือจะทำเป็นแปลงเพาะให้พอแก่การเพาะเมล็ด 400 เมล็ด โดยอาจจะแบ่งเพาะเป็น 4 แปลง ๆ ละ 100 เมล็ด หรือ 8 แปลง ๆ ละ 50 เมล็ดก็ได้

ค. วิธีเพาะ ทำได้โดยการหว่านเมล็ดลงบนดิน หรือทรายที่เตรียมไว้ หรือเรียงเมล็ดเป็นแถว ๆ เพื่อความสะดวกในการนับต้นกล้าก็ได้ หลังจากหว่านหรือเรียงเมล็ดแล้วใช้ดินหรือทรายกลบเมล็ดให้ทั่วหนาประมาณ 2-3 เซนติเมตร แล้วใช้ฝ่ามือ หรือแผ่นไม้กดทับดินให้แน่นพอประมาณ หลังจากเพาะแล้วรดน้ำให้แปลงชุ่ม แต่ไม่ให้ดินแฉะหรือมีน้ำขัง และต้องป้องกันไม่ให้ เป็ด ไก่ นก หนู และแมลงมาคุ้ยเขี่ยดินหรือกัดกินต้นกล้า

ง. การนับต้นกล้า หลังจากเพาะแล้วประมาณ 5-10 วัน ก็นับต้นกล้าได้ ในการนับให้นับเฉพาะต้นกล้าที่สมประกอบ มียอดอ่อนและระบบรากที่แข็งแรงหรือต้นที่เห็นว่าจะเจริญเป็นต้นที่สมบูรณ์ต่อไป

จ. การคิดเปอร์เซ็นต์ความงอก หลังจากนับต้นกล้าในแต่ละแปลงแล้วให้จดจำนวนไว้ และนำมาคำนวณเปอร์เซ็นต์ความงอก สมมุติว่าเราเพาะเมล็ด 4 แปลง แปลงละ 100 เมล็ด นับต้นกล้าได้ 90,79,76,75 ต้น ซึ่งรวมกันแล้วได้ 320 ต้น เมื่อหารด้วย 4 ก็จะได้ความงอกเฉลี่ยร้อยละ 80 ดังนี้ เป็นต้น

การใช้ผลการทดสอบความงอก

ใช้ผลการทดสอบความงอกให้เป็นประโยชน์ได้ดังนี้

1. ใช้ในการพิจารณาว่าควรจะใช้เมล็ดนั้นเพาะปลูกหรือไม่ กล่าวคือ หากมีความงอกดีก็ใช้ได้ หากมีความงอกต่ำก็ไม่ใช้ปลูก แต่ใช้เพื่อการอื่นหรือขายไป

2. ใช้ในการกำหนดอัตราปลูก กล่าวคือ หากเมล็ดมีความงอกดีก็ใช้เมล็ดพันธุ์ต่อไร่น้อย ถ้าเมล็ดมีความงอกไม่ดีก็ใช้เมล็ดพันธุ์ให้มากขึ้นตามส่วน เพื่อให้ได้จำนวนต้นต่อไร่ที่เหมาะสมโดยไม่ต้องมีการถอนแยกหรือปลูกซ่อม

3. ใช้ในการเลือกเมล็ดพันธุ์ ในกรณีที่มีเมล็ดพันธุ์มากเกินความจำเป็นที่จะต้องใช้ในการเพาะปลูกควรเลือกใช้เมล็ดพันธุ์ที่ดีที่สุด ซึ่งทำได้โดยใช้ผลการทดสอบความงอกประกอบในการตัดสินใจ

การทดสอบความงอกเมล็ดพันธุ์สามารถทำได้ในระดับไร่นา โดยไม่ยุ่งยากแต่ประการใด เกษตรกรทุกคนสามารถทำได้และควรทำอย่างยิ่ง

เปอร์เซ็นต์ความงอกของพืชชนิดต่าง ๆ ตามมาตรฐานของกรมส่งเสริมการเกษตร

ชนิดพืช เปอร์เซ็นต์ความงอกต่ำสุด

ข้าวและพืชไร่

1. ข้าว 80

2. ข้าวโพด 75

3. ข้าวฟ่าง 75

4. ข้าวสาลี 80

5. ถั่วเขียว 75

6. ถั่วเหลือง 70

7. ถั่วลิสงทั้งฝัก 70

8. ฝ้าย 70