มะม่วงมันค่อมเป็นมะม่วงชนิดเดียวที่เตี้ยแคระอย่างแท้จริง ต้นจะไม่เติบโตสูงใหญ่มากเหมือนต้นมะม่วงพันธุ์อื่น ๆ ปลูกไปตั้ง 20-30 ปี ก็ไม่สูงและไม่ใหญ่มากนัก มะม่วงเศรษฐกิจระบบปลูกชิดนี้ เรามีความประสงค์จะรักษาความเตี้ยของต้นไว้ไม่ให้สูงเกินมือเอื้อม ทำงานได้สะดวกและทั่วถึงตลอดต้น  ถ้าสูงเกินมือเอื้อมถึงเราจะต้องตัดแต่งให้มันเตี้ยลงจนมือเอื้อมถึง  ถ้าเป็นพันธุ์มะม่วงที่สูงมาก สูงเร็ว เราก็จะต้องเสียเวลาในการตัดแต่งมากและบ่อย ๆ เป็นการสิ้นเปลืองแรงงานและเงินทองมากโดยไม่จำเป็น

ดังนั้นจึงได้มีการทดลองใช้มะม่วงมันค่อม  ซึ่งเป็นมะม่วงชนิดเดียวที่เตี้ยแคระอย่างแท้จริงเป็นต้นตอและใช้มะม่วงน้ำดอกไม้ทวายเบอร์ 4 เป็นยอด  ซึ่งทางชมรมผู้พัฒนามะม่วงแห่งประเทศไทย ได้ทดลองแล้วเห็นว่าเหมาะสมที่สุดในอันที่จะปลูกเป็นมะม่วงเศรษฐกิจระบบปลูกชิดมากกว่ามะม่วงพันธุ์อื่นใด  ทั้งในด้านคุณภาพของต้น เช่นปลูกและเลี้ยงดูง่ายเติบโตเร็วและให้ผลดก และให้ผลได้ในเวลาเร็ววันเท่าที่ผมเคยทดลองได้ผลมาแล้วปลูกต้นตอประมาณ 1 ปี จึงติดตาหลังจากติดตาแล้วประมาณ 6 เดือน มันก็จะตกผล  ใช้เวลาเพียงประมาณ 1 ปีครึ่งก็ได้ผลแล้ว ส่วนทางด้านคุณภาพของผลทางมาตรฐานสากลตั้งไว้ถึง 13 ข้อ มะม่วงน้ำดอกไม้ทวายเบอร์ 4 มีความดีเข้าขั้นมาตรฐานถึง 11 ข้อมีไม่ค่อยดีอยู่เพียง 2 ข้อ คือ 1 ไม่ทนต่อการบรรจุหีบห่อ ในการขนส่งระยะทางไกล ๆ เพราะเปลือกผลบาง และ 2 ไม่ค่อยทนต่อโรคราแอนแทรกโนส  แต่เราก็สามารถแก้ไขอุปสรรคนี้ได้แล้วทั้ง 2 ข้อ

1.  เรื่องไม่ทนต่อการบรรจุหีบห่อที่จะส่งไปในระยะทางไกล ๆ ทางชมรม ฯ ก็ได้แก้ไขเรื่องหีบห่อให้เหมาะสมและได้ผลเป็นที่น่าพอใจแล้ว

2.  เรื่องโรคราแอนแทรกโนส  การป้องกันแก้ไขเราก็ใช้วิธีฉีดพ่นยาป้องกันเชื้อราชนิดดูดซึมให้เป็นระยะ ๆ และจัดการห่อผลมะม่วงเสียเมื่อมันมีอายุครบ 55 วัน หลังจากติดเป็นผลแล้ว

ผมเคยใช้ถุงกระดาษหนังสือพิมพ์เก่า ๆ ที่ใช้ใส่ของตามท้องตลาดทั่วไป  ห่อผลก็ได้ผลเป็นที่น่าพอใจ ไม่จำเป็นจะต้องใช้กระดาษถุงราคาแพง ๆ เช่น กระดาษปิดฝาฝนัง ซึ่งมีราคาแพงมากอย่างที่ทางการฟิลิปปินส์ เขาทำและได้ผลดีจึงแนะนำไว้อีกประการหนึ่ง บ้านเราลมพายุก็มีไม่มากและร้ายแรงเท่าที่ดินติดชายทะเล  เช่นเกาะฟิลิปปินส์ กระดาษหนังสือพิมพ์เก่า ๆ เอามาทำถุงก็ใช้ได้ดีจะมีเสียหายจากลมพายุน้อยมากราคาก็ถูกมากและหาง่าย

ในเรื่องรสชาติของเนื้อผลมะม่วงน้ำดอกไม้ทวายเบอร์ 4 เท่าที่เคยรับประทานมาแล้วไม่น้อยขอรับรองว่ารสอร่อยมากหวานแหลม  มีกลิ่นหอมเย็นไม่แพ้มะม่วงอื่นใด  แต่ผมมาสงสัยอยู่ตรงทีรสมันหวานจัดจะถูกกับลิ้นคนต่างชาติหรือเปล่าก็ไม่ทราบเพราะเห็นคนที่เขาเคยผ่านเมืองนอกคบหาสมาคมกับชาวต่างประเทศส่วนมากเขาว่าพวกนี้ไม่ชอบรสหวานจัดแต่ถ้าลิ้นคนไทยรับรองทั้งร้อยต้องชอบแน่

จเร  บุนนา