หนาดวัว หนวดงิ้ว คลู (ใต้) หล่วงไซ (แต้จิ๋ว) หลวงซี (จีนกลาง)

Indian Marsh Fleabane

Pluchea indica (Linn.) Less.. Baccharis indica Linn.

COMPOSITAE

ลักษณะ

เป็นพืชทรงพุ่ม สูงประมาณ 1-2 เมตร แตกกิ่งก้านสาขามากโดยรอบต้น ใบเดี่ยว ทรงกลม เท่าใบพุดทรา ริมใบหยักแบบฟันเลื่อย ปลายมน ก้านใบสั้น มีขนละเอียดสีขาวปกคลุมทั้งใบ ใบเมื่อตากแห้งจะมีกลิ่นหอมเหมือนน้ำผึ้ง ดอกช่อขนาดเล็กออกรวมกัน ทรงพุ่ม ปลายดอกสีขาวออกม่วง

นิเวศวิทยา

มักเกิดตามที่ลุ่มชื้นแฉะตามป่าละเมาะทั่วไป มีมากบริเวณดินกร่อยในภาคกลาง ทนทานต่อสภาพดินฟ้าอากาศได้ดี เกิดทั่วไปในเขตร้อน เช่น อินเดีย จีน ฟิลิปปินส์ ไทย ฯลฯ

การขยายพันธุ์

โดยการปักชำหรือเพาะเมล็ด แต่การปักชำจะให้ผลเร็วและดีกว่า

ส่วนที่ใช้ทำยา ใบ,ดอก,ราก,เปลือกต้น,ทั้งต้น

สรรพคุณ

ใบ รสเมากลิ่นหอม ใช้ครั้งละ 1 กำมือ ต้มดื่มหรือชงกับน้ำร้อนดื่มแทนน้ำ เพื่อลดน้ำหนัก  แก้กระษัย ปวดเมื่อย แก้ริดสีดวงทวาร เป็นยาอายุวัฒนะ ขับระดูขาว แก้แผลอักเสบ ต้มน้ำอาบรักษาและบำรุงประสาท ใบสดตำให้ละเอียดผสมแป้งข้าวเจ้าและน้ำตาลพอควร ทำเป็นขนมรับประทาน ช่วยย่อยอาหาร

ดอก รสเมาหอม จำนวน 1 กำมือ ต้มดื่ม ขับนิ่วในทางเดินปัสสาวะ

ราก รสเมาฝาด หนัก 60 กรัม ต้มดื่ม แก้กระษัย ปวดเมื่อย ขับนิ่วในทางเดินปัสสาวะ

เปลือกต้น รสเมาขื่นหอม ขูดเอาขนออก ลอกเอาแต่เปลีอก

1. หั่นเป็นฝอยตากแห้ง มวนสูบแก้ริดสีดวงจมูก

2. หนัก 60 กรัม ต้มดื่ม แก้ริดสีดวงทวารหนัก และริดสีดวงจมูก ใช้ควบกับการสูบ

3. หนัก 60 กรัม ต้มเอาไอรมหัวริดสีดวงทวารหนัก ควบกับการต้มดื่ม

ทั้งต้น          รสเมาขื่นหอม ใช้ 2 กำมือ ต้มดื่ม แก้นิ่วในไต ขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ แก้ริดสีดวงทวาร แก้มุตกิดระดูขาว แก้ตานขโมย แก้วัณโรคต่อมน้ำเหลือง ช่วยย่อยอาหาร

ใบ,ราก รสเมาหอมฝาด ผสมกันอย่างละเท่า ๆ กันประมาณ 1 กำมือ ต้มดื่ม แก้บิด แก้ไข้ขับเหงื่อ ใบหรือรากสด ตำพอกแผลแก้อักเสบ

สารสำคัญ พบอนุพันธุ์ของ eudesmane ซึ่งอยู่ใน series ของ cauhtemone

ทั้งต้น มี chlorogenic acid และ sesquiterpene