สมุนไพรที่ใช้รักษาไฟไหม้น้ำร้อนลวก

บัวบก

ชื่อวิทยาศาสตร์ Centella asiatica Urban

ชื่ออื่น ๆ ประหนะเอขาเด๊าะ (แม่ฮ่องสอน), ผักแว่น ผักหนอก (เหนือ)

ชื่ออังกฤษ Asiatic Pennywort

วงศ์ Umbelliferae

ลักษณะต้น ไม้ล้มลุก เลื้อยไปตามดิน รากงอกตามไหลที่เลื้อย ใบเป็นรูปไตสีเขียวแกมเหลือง ก้านใบยาว ช่อดอกมีสีนํ้าตาล ปกติมี 2-3 ดอก

ส่วนที่ใช้ ต้นสด

สารสำคัญ asiaticoside, triterpenoid. กรด asiatic,เพคติน, เรชิน, ไวตามินซี

สรรพคุณ รักษาแผลไฟไหม้นํ้าร้อนลวก โรคผิวหนังบางชนิด แผลเป็นหนอง วิธีใช้ นำต้นสดมาล้างให้สะอาด ตำพอละเอียดพอกบริเวณที่โดนไฟไหม้ หรือนํ้าร้อนลวก เปลี่ยนทุกวัน

การขยายพันธุ์และการปลูก

นำไหลมาปักชำในดินที่มีอินทรีย์วัตถุสูง มีความชื้นสูง บัวบกชอบขึ้นในที่ชื้นแฉะ เจริญงอกงามได้ดีในที่แดดไม่จัดมาก

ว่านหางจระเข้

ชื่อวิทยาศาสตร์ Aloe spp.

ชื่ออื่น ๆ ว่านไฟไหม้ (เหนือ) หางตะเข้ (กลาง)

ชื่ออังกฤษ Star Cactus, Aloe, Aloin, Jafferabad, Barbados

วงศ์ Liliaceae

ลักษณะต้น ไม้ล้มลุกมีอายุหลายปี ใบอวบนํ้ามาก เรียงตัวเป็นวงแบบ rosette ยาว 0.5-1.0 ม.ผิวด้านนอกสีเขียว มีน้ำยางสีเหลือง ตรงกลางมีลักษณะเป็นวุ้นเมือกใสอาจมีสีเขียวปน ช่อดอกแบบ raceme ผลเป็นแบบ capsule

ส่วนที่ใช้ วุ้นเมือก

สารสำคัญ น้ำยางเหลืองมี aloin, barbaloin, aloe- emodin วุ้นเมือกมีสารพวก mucilage, triterpenoid, สเตรียลอยด์, aloctinA,

สรรพคุณ รักษาแผลถูกไฟไหม้นํ้าร้อนลวก และลดอาการปวดแสบปวดร้อน วิธีใช้ ฝานใบออกเป็นสองซีก ใช้ช้อนตักวุ้นเมือกมาพอกบริเวณแผล ระวังอย่าให้ติดยางสีเหลือง เพราะจะทำให้เกิดอาการแพ้และแผลจะตึง หมั่นเปลี่ยนวุ้นเมือกบ่อย ๆ

การขยายพันธุ์และการปลูก

ใช้วิธีแยกหน่อ ว่านหางจระเข้ชอบดินร่วนปนทราย มีระบบการระบายนํ้าที่ดี ไม่ชอบนํ้าขัง แม้จะเป็นพืชที่ขึ้นตามทะเลทราย ที่มีแดดจัด แต่ถ้าจะให้เจริญเติบโตได้เร็ว ให้ปลูกในที่มีแดดไม่จัดมากนัก