ชื่อวิทยาศาสตร์ Ageratum houstonianum(Aj-er-RAY-tum hews-STONE-eea-num)
ชื่อสามัญ Ageratum, Ftoss flower, Tassel flower, Painter’s
brush
วงศ์ Compositae
ถิ่นเดิม ทางใต้ของรัฐฟลอริดา เม็กซิโกจนถึงอเมริกาใต้ และหมู่
เกาะเวสด์อินดีส
ความสูง พันธุ์เตี้ย 5 – 7 นิ้ว
พันธุ์สูง 2 ฟุต
จำนวนเมล็ดในหนึ่งกรัม 8,300
สี ม่วงอมฟ้า ม่วงอมแดง ฟ้า ขาว ชมพู
เวลาจากเพาะเมล็ดจนให้ดอก 10 – 12 อาทิตย์
อัจเจอเรตุ้มเป็นไม้ดอกที่พบครั้งแรกในเม็กซิโกเมื่อปี 1822 ชื่อสามัญภาษาอังกฤษมีหลายชื่อแต่นิยมเรียกว่า Ageratum มากที่สุด ชื่อนี้มาจากภาษากรีก คือ A = not และ geras = old เนื่องจากต้นให้ดอกบานได้นาน
มีผู้นำอัจเจอเรตุ้มจากอเมริกาไปยุโรปเมื่อศตวรรษที่ 19 นี้เอง และเริ่มใช้ปลูกในสวนเมื่อ 50 กว่าปีมานี้ แต่เดิมใช้กิ่งชำปลูกต่อมาจึงใช้เมล็ดขยายพันธุ์ ในประเทศเยอรมนียังใช้กิ่งชำกันอยู่ และมีสายพันธุ์(clone)ที่ดี พันธุ์ที่ใกล้เคียงกับพันธุ์ดั้งเดิมชื่อ Blue Swords ของบริษัท Flecke Samen ประเทศเยอรมนี ต้นมีความสม่ำเสมอและมีนิสัยการเจริญเติบโตดี
อัจเจอเรตุ้มเป็นไม้ดอกที่มีกลีบดอกเล็กละเอียดเป็นปุยสีฟ้าซึ่งเป็นสีที่หายากในหมู่ไม้ดอกล้มลุก ถ้าปลูกในที่มีอากาศเย็นจะเติบโตได้ดี ให้ดอกสีสวยและดอกดก ถ้าอากาศร้อนต้นจะไม่แข็งแรงและให้ดอกน้อยมาก การปลูกอัจเจอเรตุ้มจะปลูกเป็นกลุ่มสีฟ้าให้สีตัดกับสีแดงหรือเหลืองสดหรือสีชมพู ช็อกกิ้งพิงค์ก็สวยดี
เมล็ดของอัจเจอเรตุ้มค่อนข้างเล็กมาก ควรเพาะแต่เนิ่น ๆ กะให้ออกดอกในช่วงอากาศเย็น ต้นควรได้รับแดดเต็มที่แต่ถ้าได้ร่มบ้างก็ให้ดอก เมื่อปลูกแล้วควรเด็ดยอดเพื่อให้แตกพุ่ม ต้นเริ่มให้ดอกเร็ว ดอกย่อยมีขนาดประมาณครึ่งนิ้วรวมกันอยู่เป็นกระจุก เวลาบานเต็มที่จะเห็นกลุ่มดอกคลุมกอเกือบไม่เห็นใบซึ่งมีสีเขียวเข้มรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ ใบมีขน เมื่อดอกบานแล้วควรเด็ดดอกเหี่ยวซึ่งมีสีน้ำตาลออกบ่อยๆ จะทำให้น่าดูขึ้น อัจเจอเรตุ้มพันธุ์เตี้ยเป็นที่นิยมปลูกกันมากกว่าพันธุ์สูง พันธุ์สูงสูง 18 นิ้วขึ้นไป กิ่งค่อนข้างแข็งใช้เป็นไม้ประดับไม่ค่อยเหมาะเพราะดอกย่อยกระจายจากกัน นิยมใช้เป็นไม้ตัดดอกมากกว่า
อัจเจอเรตุ้มสีฟ้าเป็นที่นิยมมากที่สุดเพราะดอกไม้สีฟ้ามีน้อยชนิด ดอกของกัจเจอเรตุ้มเป็นสีฟ้าจริงๆ ทั้งฟ้าอ่อนและฟ้าเข้ม ถ้าเลือกได้ต้นที่มีสีสวยถูกใจจะเด็ดกิ่งไปปักชำให้ได้ต้นใหม่ก็ได้ อัจเจอเรตุ้มมีสีขาวและชมพูด้วย แต่สีชมพูมีสีไม่สดใส และดอกไม้อื่นสีชมพูสวยๆ ก็มีอยู่มาก สำหรับสีขาวก็ยังเป็นสีขาวไม่บริสุทธิ์ บางครั้งดูเหมือนสีขาวที่ไม่สะอาด เมื่อดอกโรยแล้วมีสีนํ้าตาลปนอยู่ กับดอกที่ยังสดยิ่งทำให้ไม่น่าดู
พันธุ์ Blue Ribbon ดอกสีฟ้าเข้ม ต้นเตี้ยพอๆ กับอลิซซั่ม
Blue Blazer เป็นลูกผสม F1 พันธุ์แรก ต้นสูง 6 นิ้ว
Blue Danube ดอกดก ต้นสม่ำเสมอ พันธุ์นี้ได้รับความนิยมมาก
Blue Horizon เป็นทริพลอยด์ เหมาะใช้ทำไม้ตัดดอก
มากกว่าปลูกในแปลง
Blue Mink เป็นเตตราพลอยด์ สีฟ้าสด ใบสีเข้ม ต้นใหญ่
กว่าพันธุ์ทั่ว ๆ ไป
ชุด Seaside เป็นที่นิยมเพราะมีสีสด และคุณภาพดี เช่นพันธุ์ North Sea, Atlantic, Pacific, Adriatic, Baltic และมีสีคละชื่อ Seven Seas
พันธุ์สีขาวได้แก่ Summer Snow, Snowball
พันธุ์สีชมพูได้แก่ Pink Powderpuff และ Think Pink