การนวดเท้าวันละครั้งเป็นประจำทุกวัน เป็นวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพในการบำรุงรักษาสุขภาพที่ดี การนวดเท้าเป็นวิธีการที่ปฏิบัติกันมานานหลายร้อยปีมาแล้ว ใช้นวดก่อนนอนเพื่อให้หลับสบายหรือใช้นวดตอนเช้าเพื่อให้การทำกิจกรรมระหว่างวันเป็นไปอย่างราบรื่น ในราชวงศ์ของอินเดียและจีน มีการนวดเท้าก่อนที่จะมีกิจกรรมทางเพศ
ตามหลักการของอายุรเวท เท้าเป็นจุดศูนย์รวมของเส้นประสาทและพลังชีวิต การนวดเท้าจึงช่วยกระตุ้นอวัยวะอื่น ๆของร่างกาย ปรับปรุงระบบการไหลเวียนภายในร่างกายและช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโต การนวดเท้าทำให้ระบบต่าง ๆในร่างกายผ่อนคลายรู้สึกสบาย จึงช่วยทำให้นอนหลับสบาย บรรเทาอาการเครียด บรรเทาอาการชา ช่วยบำรุงสายตาให้ดีขึ้น
การนวดเท้าด้วยตัวเอง
– ล้างมือทั้งสองข้าง ล้างหน้าและเท้าทั้งสองข้างแล้วเช็ดให้แห้ง เทน้ำมันที่ใช้นวดลงในถ้วยประมาณ ¼ ถ้วย แล้ววางไว้ใกล้ ๆ ตัว
– นั่งในท่าที่รู้สึกสบาย จะนั่งบนพื้นหรือจะนั่งบนเก้าอี้ก็ได้
– ก่อนลงมือนวด ควรหลับตาและนั่งนิ่ง ๆ หรือทำสมาธิสัก 2-3 นาที
– หลังจากรู้สึกสงบลงแล้วค่อย ๆยกขาขวาวางพาดหัวเข่าซ้ายเทน้ำมันเล็กน้อยลงบนเท้าขวา
– ใช้มือทั้งสองข้างโอบรอบเท้าให้หัวแม่โป้งอยู่ที่ฝ่าเท้า และนิ้วมืออื่น ๆ อยู่บนหลังเท้า
– ใช้นิ้วมือจับและกดลงบนแนวเส้นกลางหลังเท้า ไล่ตั้งแต่ข้อเท้าเคลื่อนตามเท้าไปถึงนิ้วกลาง ในขณะเดียวกันกดนิ้วหัวแม่มือลงบนฝ่าเท้าเริ่มจากส้นเท้าเคลื่อนตามแนวด้านในและด้านนอกของฝ่าเท้า การนวดนี้ให้ใช้ทั้งสองมือนวดและเคลื่อนไปพร้อม ๆ กัน
– นวดเช่นนี้ไปสัก 5 นาที จังหวะการนวดควรจะเริ่มจากส้นเท้าไปยังนิ้วเท้า ทำซ้ำไปเรื่อย ๆ จนทุกจุดบนเท้า(ทั้งหลังเท้าและฝ่าเท้า)ได้ถูกนวดอย่างทั่วถึง
– หลังจากนวดเท้าจนทั่วไป ก็เคลื่อนมานวดนิ้วเท้า เริ่มจากนิ้วโป้งใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้ของมือซ้ายกดลงบนนิ้วทั้งสองด้านของเล็บ ในขณะกดนิ้วให้ดึงนิ้วเท้าเบา ๆ แต่กดด้านใต้นิ้วแรง ๆ เริ่มจากบริเวณข้อนิ้วเท้า การนวดถูบริเวณจุดนี้จะกระตุ้นการทำงานของสมองและช่วยให้สายตาดี
– หลังจากนั้นก็เปลี่ยนมานวดนิ้วชี้ นวดในลักษณะเดียวกันกับนิ้วโป้ง การนวดนิ้วชี้เท้าจะช่วยการปดปล่อยพลังงานไปยังปอด
– หลังจากนั้นก็นวดต่อไปยังนิ้วอื่น ๆ ทีละนิ้ว การนวดนิ้วกลางของเท้าจะช่วยปรับระบบลำไส้ การนวดนิ้วนางของเท้าจะช่วยเพิ่มพลังชีวิตให้แก่ตับ การนวดนิ้วก้อยของเท้าจะช่วยกระตุ้นหัวใจและช่วยทำให้การเต้นของหัวใจเป็นจังหวะสม่ำเสมอ
– การนวดทั้งหมดที่กล่าวมานี้สามารถทำได้หลาย ๆ ครั้งก่อนที่จะเปลี่ยนไปนวดเท้าซ้าย ให้ใช้นิ้วโป้งของมือขวากดแรง ๆ ลงไปยังจุดสำคัญ 4 จุดนี้ เป็นจุดสำคัญบนร่างกายตามหลักอายุรเวท ที่เรียกว่า mama point
– หลังจากนั้นให้เปลี่ยนไปนวดเท้าซ้าย นวดแบบเดียวกับการนวดเท้าขวา
หลังจากการนวดเท้าทั้งสองเสร็จ ใช้ผ้าแห้งเช็ดน้ำมันที่เหลืออยู่บนเท้าออกล้างมือทั้งสองข้าง นั่งสมาธิต่อสักครู่ ถ้านวดในตอนเช้าก็จะช่วยให้เราพร้อมที่จะดำเนินกิจกรรมต่อไปอย่างราบรื่น ถ้านวดก่อนเข้านอน ก็จะช่วยให้นอนหลับได้อย่างสงบสบาย