Category: สมุนไพร

ทำความรู้จักกับพืชสมุนไพร สรรพคุณ และวิธีการนำมาใช้ในการป้องกัน และรักษาโรค

การนวดตัวด้วยน้ำมันงา

อายุรเวท เป็นหลักการแพทย์แผนโบราณของอินเดีย ซึ่งเป็นศาสตร์ที่แนะให้ปฏิบัติตนให้สอดคล้องกับธรรมชาติเพื่อให้เกิดความสมดุลภายในตัวเอง และสมดุลกับสิ่งแวดล้อม เป็นการป้องกันและรักษาโรคแบบองค์รวม ซึ่งกำลังกลับมาได้รับความสนใจและนำไปปฏิบัติกันอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน แม้แต่ในประเทศตะวันตก ตามหลักอายุรเวทแนะนำว่า นอกจากการกินงา ซึ่งมีประโยชน์ต่อร่างกายแล้ว การนวดตัวด้วยน้ำมันงายังช่วยบรรเทาอาการผิวหนังแห้งแตกในหน้าหนาว ช่วยหล่อลื่นบำรุงผิวหนัง อีกทั้งยังบำรุงกระดูก เนื้อเยื่อ และประสาท ทำให้จิตใจสงบ

ตำราอายุรเวทแนะนำให้ใช้น้ำมันงานวดตัวในตอนเช้าก่อนอาบน้ำ จะช่วยปรับสภาพระบบที่สำคัญของร่างกาย 2 ระบบคือ ระบบประสาทและระบบฮอร์โมนให้เข้าสู่สภาวะสมดุล เนื่องจากบริเวณผิวหนังมีเส้นประสาทจำนวนมากและยังเป็นแหล่งผลิตฮอร์โมนที่สำคัญ น้ำมันงามีคุณสมบัติที่สามารถซึมผ่านผิวหนังไปได้ทุกชั้น การนวดตัวด้วยน้ำมันงา การนวดตัวด้วยน้ำมันงาจึงทำให้ทำให้เกิดความอบอุ่นที่ผิวหนัง ทำให้ผิวหนังอ่อนนุ่มและอ่อนเยาว์ เนื่องจากน้ำมันงาอุดมด้วยวิตามินอี นอกจากนี้ยังช่วยให้กล้ามเนื้อทรงสภาพช่วยขจัดพิษและสิ่งสกปรกออกจากร่างกายผ่านทางผิวหนัง

วิธีการนวดตัวด้วยน้ำมันงา

น้ำมันงาที่ใช้นวดตัว น้ำมันงาที่ใช้นวดตัวควรเป็นน้ำมันงาที่บีบจากเมล็ดงาดิบที่ยังไม่ผ่านความร้อนและไม่ผ่านการขัดล้างเปลือก แต่น้ำมันงาที่จะใช้นวดตัวควรได้รับการเตรียมโดยผ่านความร้อนจะมีประสิทธิภาพดีกว่า วิธีการเตรียมน้ำมันงาก็ทำได้โดยนำน้ำมันงาใส่กระทะตั้งไฟอ่อน อุ่นให้ร้อนประมาณ 100 องศาเซลเซียส จากนั้นยกลงทิ้งไว้ให้เย็น บรรจุขวดสีชาที่มีฝาปิดเก็บไว้ใช้นวดตัว

เมื่อจะใช้นวดตัว ก็ใช้น้ำมันงาประมาณ … Read More

แตงไทย:ไม้ล้มลุกเถาเลื้อย


แตงไทยฟังดูชื่อแล้วน่าจะเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ประเทศไทยเรา แต่ที่ไหนได้แตงไทยดันเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่แถบทวีปแอฟริกาโน่นแต่ยังไง ๆ เราก็ยึดเอามาเป็นพืชพื้นฐานบ้านเราได้ดี ทำน้ำกะทิแตงไทยได้อร่อยอย่าบอกใครเชียว ปลูกได้ทั่วทุกพื้นที่ของเมืองไทยไม่ว่าจะเป็นพืชที่ราบ ที่ดอน ที่สูงแถบภูเขาสูงชาวเขาก็ปลูกกันมาก

แตงไทยเป็นพืชที่อยู่ในวงศ์ CUCURBITACEAE ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cucumis melo Linn. ชื่อสามัญ Musk melon หรือบ้างก็ว่า Cantaloupe ชื่อเรียกหลาย ๆ ภาคแตกต่างกัน ภาคกลางเรียกแตงไทย ภาคอีสานว่า แตงจิง ภาคเหนือเรียกมะแตงลาย มะแตงสุก แตงลาย แตงไทย เป็นไม้ล้มลุกเถาเลื้อยไปบนพื้นดินใบมีขนาดใหญ่ มีมือจับตรงง่ามใบ ทุกส่วนของลำต้นแตงไทยมีขนสีขาวปกคลุม ดอกสีเหลืองแบ่งออกเป็นดอกตัวผู้และดอกตัวเมีย อยู่ในต้นเดียวกัน ผลไม้ขนาดโตรูปร่างกลมรี กลมยาวมน เปลือกผิวบางมีหลายสี สีขาว สีครีม สีเหลือง … Read More

สมุนไพรที่ใช้รักษาโรคเกี่ยวกับฟันและช่องปาก

โรคปริทันต์(โรครำมะนาด)

โรคที่เกิดกับเนื้อเยื่อหรืออวัยวะ รอบๆ ตัวฟัน ได้แก่ เหงือก เนื้อเยื่อ ปริทันต์(เยื่อยึดรากฟัน) กระดูกทับรากฟัน ในระยะแรกที่เป็นโรคนี้จะไม่มีอาการใด ๆ ต่อมาจะมีการทำลายอวัยวะเหล่านี้ ทำให้กระดูกหุ้นฟันละลาย และเหงือกรับ รากฟันโผล่ อาจจะมีอาการปวดบวม ฟันโยกคลอนและหลุดในที่สุด

สมุนไพรที่ใช้ในการรักษา

ขนานที่ 1 เอาหัวข่าหั่นเป็นแว่น ๆ ล้างให้สะอาด โขลกกับเกลือมากหน่อย จนเค็มจัด ตื่นนอนแตะนิ้วสีฟัน ให้ทั่วอมไว้ราว 5 นาที แล้วค่อยแปรงฟัน

ขนานที่ 2 เอาต้นชะพลูทั้งราก 6-9 ต้น เกลือ 1 กำมือ ใส่น้ำให้ท่วมยา ต้มเคี่ยวรากครึ่งชั่วโมง … Read More

มะเขือพวง:ลำต้นกินแก้เมาหรือทำให้เหล้ามีรสจืดลง

มะเขือพวง(Common Asiatic Weed)

พืชผักที่เป็นอาหารมานานของไทยและมีคุณสมบัติพิเศษที่เมื่อกินไปแล้วเวลากินน้ำหรือกินเหล้าจะทำให้น้ำเหล้าที่มีรสขมจะกลับเปลี่ยนเป็นรสหวาน หรือจืดจางลง นั่นคือ มะเขือพวง ส่วนที่นำไปใช้เป็นอาหารคือส่วนที่เป็นผล ใช้กินสด ลวกน้ำร้อนจิ้มกับน้ำพริกก็อร่ย หรือเป็นส่วนประกอบของอาหารมากมาย เช่น แกงเขียวหวาน แกงเผ็ดต่าง ๆ อื่น ๆ อีกมากมาย

มะเขือพวงจัดอยู่ในตระกูล SOLANACEAE ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Solanum lorvum Sw.  เป็นพืชผักที่มีถิ่นกำเนิดอยู่แถวบ้านเรานี่เอง เช่น ไทย พม่า อินเดียและอีกหลาย ๆ ประเทศ และมีชื่อเรียกกันตามภาคต่าง ๆ ดังนี้ มะเขือพวง (ภาคกลาง) มะเขือละคร หมากแค้ว (ภาคอีสาน) … Read More

เหรียง:รสมัน กลิ่นฉุน บำรุงร่างกาย แก้จุกเสียด

ลูกเหรียงหรือที่ชาวใต้นิยมเรียก หน่อเหรียง มาจากการนำเมล็ดในฝักเหรียง ซึ่งจะออกฝักในช่วงฤดูหนาว ประมาณเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคมของทุกปี ในหนึ่งฝัก จะมีเมล็ดอยู่ประมาณ 20 เมล็ด วิธีการนำไปรับประทานจะนำเมล็ดที่แกะจากฝักไปเพาะในทราย เพื่อให้เมล็ดงอกรากและมีใบเลี้ยงโผล่ออกมาเหมือนกับถั่วงอก ทั้งนี้ก็เนื่องจากว่า เมล็ดเหรียงนั้นมีเปลือกที่แข็งมากไม่สามารถนำมาบริโภคโดยตรงได้

ลูกเหรียงหรือหน่อเหรียง จึงมีลักษณะคล้ายถั่วงอกหัวโตแต่หัวจะโตกว่าและมีสีเขียว รสมัน กลิ่นฉุน ใช้เป็นผักเหนาะ(ผักเครื่องเคียง) และนำไปประกอบอาหารได้หลายชนิด ทั้งผัดและแกง

หนึ่งในตำรับกับข้าวจากลูกเหรียงที่นิยม ก็คือ แกงหมูกับลูกเหรียง ซึ่งออกรสค่อนข้างเผ็ดตามรสปากของชาวใต้  โดยในตำรับแกงหมูกับลูกเหรียงนี้ จึงมีสรรพคุณไปในทางช่วยขับลมในกระเพาะ และทำให้เจริญอาหารยิ่งขึ้น

แกงหมูกับลูกเหรียง

เครื่องปรุง

หน่อหรือลูกเหรียงเด็ดหางออก 500 กรัม เนื้อหมูหั่นบาง 1 กก. มะพร้าวขูด 1 กก. น้ำปลา 1 … Read More

สมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณลดไข้

ตามรายการสมุนไพรสาธารณสุขมูลฐานมี 2 ชนิดคือ ฟ้าทะลายโจรและบอระเพ็ด

ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชล้มลุกสูง 30-60 ซม. ใบมีสีเขียว ตัวใบยาวรี ปลายแหลม ดอกเล็กมีสีขาว ฝักคล้ายฝักต้อยติ่ง เมล็ดในสีน้ำตาลอ่อน

ขนาดและวิธีใช้  ฟ้าทะลายโจรมีรสขม ใช้เป็นยารักษาอาการไข้ มี 2 วิธีดังนี้

1.  ยาลูกกลอน นำใบฟ้าทะลายโจรสดล้างให้สะอาด ผึ่งลมให้แห้งบดเป็นผงให้ละเอียดปั้นกับน้ำผึ้งเป็นยาเม็ดลูกกลอน ผึ่งลมให้แห้ง เก็บใส่ในขวดที่แห้งและมีฝาปิดมิดชิด รับประทานครั้งละ 2-3 เม็ด วันละ 4 ครั้งก่อนอาหารและก่อนนอน

2.  ยาดองเหล้า นำใบฟ้าทะลายโจรแห้ง ขยำให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่ในขวดแก้ว ใช้เหล้าโรงแช่พอท่วมยาเล็กน้อยปิดฝาให้แน่น เขย่าหรือคนยาวันละ … Read More

คูน:ทำลายระบบประสาทของแมลง

ต้นไม้ที่มักพบเห็นตามริมถนน ซึ่งจะปลูกเอาไว้เป็นไม้ประดับจะออกดอกกันในช่วงฤดูร้อน มีสีเหลือง เวลาออกดอกกันแต่ละทีว่ากันได้ว่าจะเหลืองอร่ามตากันทั้งต้นเลย ทำให้เวลาที่มองดูแล้วจะเป็นภาพที่สวยงามมาก ต้นไม้ที่กล่าวถึงนี้ก็คื ต้นคูนนั่นเอง ซึ่งในภาคอีสานจะปลูกต้นคูนกันค่อนข้างมาก นอกจากจะปลูกเอาไว้เป็นไม้ประดับกันแล้ว ฝักคูนนี้ยังใช้รักษาอาการท้องผูก และยังใช้เป็นยาระบายสำหรับสตรีมีครรภ์ได้เป็นอย่างดีทีเดียว รวมถึงยังใช้เป็นสมุนไพรในการฆ่าแมลงในแปลงผักได้อีกตัวหนึ่งด้วย

คูน

คูนเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงประมาณ 15 เมตร มีใบเป็นช่อ ช่อหนึ่งจะมีใบย่อย 8-16 ใบ มีลักษณะเป็นรูปไข่ยาวประมาณ 6-15 ซม. ปลายใบจะแหลม ดอกเป็นช่อระย้าสีเหลือง มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ซึ่งจะพบว่า จะออกดอกสีเหลืองเต็มต้นซึ่งสวยงามมาก ผลเป็นฝักเรียบไม่มีขนรูปทรงกระบอกยาว ตรงปลายจะแหลมและสั้น เมื่อฝักยังอ่อนจะมีสีเขียว เมื่อแก่จัดเต็มที่จะเปลี่ยนสีจากสีเขียวเป็นดำ มีความยาวประมาณ 16-30 นิ้ว ภายในฝักแบ่งเป็นช่อง ๆ เช่นเดียวกับมะขาม … Read More

สมุนไพรในครัวเรือนกับโรคในบ้าน

กาสะลอง

บริษัท ส่งเสริมสุขภาพแผนไทย จำกัด

ปัจจุบันนี้โรคภัยไข้เจ็บล้วนเกิดได้ง่ายดายมาก เจ็บป่วยนิด ๆ หน่อย ๆ ก็ล้วนแต่ต้องไปหาหมอพึ่งพาหมอ คุณหมดก็จะจ่ายแต่ยามาให้ทาน ซึ่งเราเองต้องเสียเงินในการรักษาพยาบาลต่อปีไม่ใช่น้อยเลยทีเดียว ถ้าเราจะเปลี่ยนระบบคิดจากการต้องไปหาหมอทุกครั้งที่เจ็บป่วยหรือไปซื้อยาตามร้านหมอตี๋มาทานเองมาเป็นการใช้สมุนไพรแทน โดยเฉพาะสมุนไพรที่เราใช้เป็นประจำอยู่แล้วในครัว เพื่อการปรุงอาหารนั้นน่าจะเป็นวิธีการที่สร้างทางเลือกให้คุณกว่าเดิมหรือไม่ น่าจะประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของคุณหรือไม่ สมุนไพรเหล่านี้สามารถรักษาและบรรเทาอาการเจ็บป่วยนั้นได้ การใช้สมุนไพรในครัวนอกจากจะช่วยประหวัดค่ารักษาพยาบาลในบ้านแล้ว ยังเป็นการปลูกฝังให้สมาชิกในบ้านรู้จักประโยชน์ของพืชสมุนไพรใกล้ตัวอีกด้วย ในคอลัมน์นี้ผู้เขียนขอกล่าวถึงสมุนไพรที่ช่วยรักษาอาการป่วยโดยทั่วไป

ตะไคร้ : ไล่ลม-แก้จุกเสียด

เริ่มต้นด้วยพระเอก เครื่องต้มยำ ตะไคร้ เป็นพืชล้มลุก หากคุณรู้สึกว่าปวดท้อง เนื่องจากท้องอืด ทานอาหารแล้วไม่ย่อย แน่นจุก เสียดท้อง ลองนำตะไคร้ ต้นสด ๆ ในครัวหรือ สวนหลังบ้านมาประมาณสัก 2 ต้น (ประมาณ … Read More

หอมแบ่งนิยมปลูกเป็นพืชสมุนไพรไล่แมลงร่วมกับพืชผักชนิดอื่น

หอมแบ่ง(Multiply Onion)

หอมแบ่งจะมีลักษณะคล้ายหอมแดง เพียงแต่หัวจะไม่ขยายใหญ่ เป็นผักที่มีอายุ 2ปี แต่ปลูกเป็นผักอายุปีเดียว ชอบอากาศชุ่มชื้น อุณหภูมิที่เหมาะสมประมาณ 13-24 องศาเซลเซียส ต้องการแสงแดดตลอดวัน ขึ้นดีในดินทุกชนิด แต่ชอบดินร่วน อายุประมาณ 40-50 วัน พันธุ์ที่นิยมปลูกเป็นพันธุ์ของไต้หวัน เนื่องจากให้ผลผลิตและแตกกอดี

หอมแบ่ง ยังนิยมปลูกเป็นพืชสมุนไพรไล่แมลงปลูกร่วมกับพืชผักชนิดอื่น ๆ ด้วย

การเตรียมดิน

ขุดแปลงพลิกหน้าดินตากแดดไว้ 7 วัน ขนาดแปลง 1×4 เมตร ขุดลึกประมาณ 1 หน้าจอบหรือ 20 ซม. ใส่เศษจากพืชต่าง ๆ ประมาณ 12 … Read More

ผักชี:พืชล้มลุกมีคุณสมบัติด้านสมุนไพร


ผักชี(Coriander)

ผักชีเป็นพืชสมุนไพรล้มลุก มีคุณสมบัติช่วยขับลมในลำไส้ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ คลื่นเหียนอาเจียน เป็นต้น ผักชีมีอยู่หลายชนิด เช่น ผักชีล้อม ผักชีลาว ผักชีฝรั้ง และผักชีลาหรือที่เรียกสั้น ๆ ว่าผักชี ปลูกได้ในดินทุกชนิด แต่ชอบดินร่วนที่มีการระบายน้ำดี มีความชื้นพอควร ชอบแสงกึ่งร่มกึ่งแดด สามารถปลูกใต้ต้นไม้อื่นได้ พันธุ์ที่นิยมคือ พันธุ์พื้นเมือง พันธุ์สิงคโปร์ พันธุ์สิงคโปร์เมล็ดดำหรือพันธุ์ใต้หวัน และพันธุ์แอฟริกา

การเตรียมดิน

ขุดแปลงพลิกหน้าดิน ตากแดดไว้ 7 วัน ขนาดแปลงยาว 1×4 เมตร ลึก 20 ซม. หรือ 1 หน้าจอบ ย่อยดินให้ร่วนซุย … Read More