(Classification of phytopathogenic fungi)
ราชั้นต่ำ (The Lower Fungi)
Class Myxomycetes (ราเมือก, slime molds) – ไม่มีผนังเซล รูปร่างไม่แน่นอน เป็น plasmodium
Order Physarales – plasmodium เป็น saprophyte มีแหล่งให้กำเนิดสปอร์เป็นกลุ่มบรรจุสปอร์อยู่ภายใน สร้าง zoospores ได้
Genera Fuligo, Mucilago และ Physarum
พื้นเป็นราเมือกที่เจริญบนพืชที่วางตามพื้น
Order Plasmodiophorales-plasmodium เกิดในเซลของรากและลำต้นพืช สร้าง zoospores
Genus Plasmodiophora เช่น P. brassicae สาเหตุโรครากบวมของพืชตระกูลกระหล่ำ Polymyxa เช่น P. graminis เป็นปรสิตของข้าวสาลีและธัญพืชต่างๆ Spongospora เช่น S. subtarranea สาเหตุโรค powdery scab ของมันฝรั่ง
Class Phycomycetes (ราสาหร่ายและราชั้นตํ่า)
Subclass Chytridiales – เส้นใยยาวไม่มีผนังกั้น หรือลักษณะเส้นใยกลม
Order Chytridiales – มีผนังเซลแต่ไม่มีเส้นใยที่แท้จริง ส่วนมากเป็น rhizomycelium มี zoospores
Genus Olpidium เช่น O. brassicae ปรสิตในรากของกระหลํ่าปลีและพืชอื่นๆ
Physoderma เช่น P. maydis สาเหตุโรคจุดสีน้ำตาลของข้าวโพด  Synchytrium เช่น S. endobioticum สาเหตุโรคจุดพองของมันฝรั่ง Urophtyctis เช่น U. alfalfae สาเหตุโรคพองที่ยอดของ alfalfa
Subclass Oomycetes-(ราน้ำ ราสนิมขาว ราน้ำค้าง)
– เส้นใยยาว สร้าง zoospores ใน zoosporangia เกิด oospore ด้วยการรวมกันของ gamete ที่แตกต่างกัน
Order Saprolegniales – มีเส้นใยชัดเจน สร้าง zoospores มี zoosporangia รูปทรงกระบอก บนเส้นใยมี oospore
Genus Aphanomyces สาเหตุโรครากเน่าของผักต่างๆ
Order Peronosporales-sporangia ปกติเป็น zoosporangia มี oospore
Family Pythiaceae
Genus Pythium สาเหตุโรคโคนเน่าระดับดิน (damping off) ทำลายเมล็ดรากเน่า ใบแห้งของหญ้า
Phytophthora เช่น P. parasitica สาเหตุโรคเน่าของพืช
Family Albuginaceae (ราสนิมขาว)
Genus Albugo เช่น A. Candida สาเหตุโรคราสนิมขาวของพืชตระกูลกระหลํ่า
Family Peronosporaceae (ราน้ำค้าง)
Genus Plasmopara เช่น p. viticola สาเหตุโรคนํ้าค้างขององุ่น
Peronospooa เช่น P. nicotianae สาเหตุโรคราน้ำค้างของยาสูบ Bremia เช่น B. lactucae สาเหตุโรครานํ้าค้างของผักกาดหอม Sclerospora เช่น S. graminicola สาเหตุโรคราน้ำค้างของหญ้า Pseudoperonospora เช่น P. cubensis สาเหตุโรคราน้ำค้างของแตงต่างๆ
Subclass Zygomycetes (ราขึ้นขนมปัง) เกิดสปอร์จากการขยายพันธุ์ไม่ใช้เพศที่ไม่สามารณคลื่อนที่ได้ใน sporangia ไม่มี zoospores มีสปอร์ที่พักตัวอยู่ในรูปของ zygospore ซึ่งเกิดจากการรวมกันของ gamete ที่มีลักษณะเหมือนกัน
Order Mucorales-สร้าง zygospores มีสปอร์แบบขยายพันธุ์ไม่ใช้เพศที่เคลื่อนไหวไม่ได้ เกิดขึ้นใน sporangia
Genus Rhizopus สาเหตุโรคเน่าเละของผลไม้ และผัก
Choanephora เช่น C. cucurbitarum สาเหตุโรคเน่าเละของน้ำค้าง
ราชั้นสูง (The Higher Fungi)
Class Ascomycetes สร้างสปอร์ขยายพันธุ์แบบใช้เพศ เรียกว่า ascospores จำนวน 8 สปอร์ โดยเกิดใน ascus
Subclass Hemiascomycetes-asci ไม่มี ascocarps
Order Taphrinales-asci เกิดจาก ascogenous cells 2 nuclei
Genus Taphrina สาเหตุโรคใบหดของ peach ใบห่อของ plum ฯลฯ Subclass Euascomycetes-asci เกิดใน ascocarps
Series Pyrenomycetes (รามี perithecia)- asci เกิดใน fruiting bodies แบบ cleistothecia หรือแบบ perithecia
Order Erysiphales-(ราแป้งขาว) เส้นใยและ cleistothecia อยู่บนผิวของพืชอาศัย
Genus Erysiphe สาเหตุโรคราแป้งขาวของหญ้า แตง ฯลฯ Microsphaera สาเหตุโรคราแป้งขาวของ lilac
Podosphaera เช่น P. leucotricha สาเหตุโรคราแป้งขาวของแอปเปิล Sphaerotheca เช่น S. pannosa สาเหตุโรคราแป้งขาวของกุหลาบ peach
Uncinula เช่น U. necator สาเหตุราแป้งขาวขององุ่น
Order Sphaeriales-perithecia สีเข้ม
Genus Ceratocytis เช่น C. ulmi สาเหตุ Dutch elm disease Diaporthe สาเหตุโรคถั่วฝักไหม้ และโรค melanose ของส้ม
Endothia เช่น E. parasitica สาเหตุโรคไหม้ของ chestnut
Glomerella เช่น G. cingulata สาเหตุโรคแอนแทรกโนส ของพืชบางชนิด
Gnomonia สาเหตุโรคแอนแทรกโนสหรือใบจุด
Rosellinia สาเหตุโรคที่รากของไม้ผลและไม้เลื้อย
Valsa สาเหตุโรค canker ของ peach และไม้ยืนต้น
Xylaria สาเหตุโรคไม้ยืนต้นและไม้ผุพัง
Order Hypocreales-perithecia สีใส หรือแดง หรือน้ำเงิน
Genus Claviceps เช่น C. purpurea สาเหตุโรค ergot ของข้าวไรน์ Gibberella สาเหตุโรคโคนเน่า ลำต้นเน่า ของข้าวโพด
Nectria สาเหตุโรค canker ที่กิ่งและลำต้นของไม้ยืนต้น
Series Pseudosphaeromycetes (ascostromatic fungi) ราที่มี perithecia คล้าย stroma และมี asci แยกกัน หรือในช่องว่างเดี่ยวๆ
Order Myriangiales-ซ่องว่างอยู่ต่างระดับกันและมีเพียง ascus เดียว
Genus Elsinoe สาเหตุโรคแอนแทรกโนส ขององุ่น raspberry และ scab ของส้ม
Order Dothideales-ช่องว่างเรียงเป็นชั้นมี asci อยู่จำนวนมาก Perithecia ไม่มี pseudoparaphyses
Genus Dibotryon เช่น D. morbosum สาเหตุโรค block knot of cherries and plums
Dothidella เช่น D. ulei สาเหตุโรคใบจุดของต้นยาง
Guignardia เช่น G. bidwellii สาเหตุโรคเน่าดำขององุ่น Mycosphaerella สาเหตุโรคใบจุดของพืชจำนวนมาก
Order Pleosporales-ช่องว่างเรียงเป็นชั้น มี asci จำนวนมาก perithecia มี pseudoparaphyses
Genus Ophiobolus เช่น O. graminis เป็นสาเหตุโรคของข้าวสาลี Physalospora เช่น P. obtusa สาเหตุโรคเน่าดำของแอปเปิล
Venturia เช่น V. inaequalis สาเหตุโรค scab ของแอปเปิล
Series Discomycetes (cup fungi) asci เกิดที่ผิวของ apothecia รูปถ้วย หรือรูปจาน
Order Helotiales-asci ปล่อยสปอร์ออกทางปากลักษณะกลม
Genus Coccomyces เช่น C. hiemalis สาเหตุโรคใบจุดของ cherry Diplocarpon เช่น D. rosae ลาเหตุโรคใบจุดดำของกุหลาบ Lophodermium สาเหตุโรคใบแห้งของสน
Monilinia เช่น M. fructicola สาเหตุโรคเน่าสีน้ำตาลของไม้ผลเมล็ดแข็ง
Rhytisma เช่น R. acerinum สาเหตุโรคใบจุดของmaple
Sclerotinia เช่น S. sclerotiorum สาเหตุโรคเน่าและเป็นน้ำของผักต่างๆ
Order Pezizales-ascospores ปล่อยผ่านทางหมวก หรือ โครงสร้างคล้ายฝาที่ยอดของ ascus
Genus Pseudopeziza เช่น P. medicaginis สาเหตุโรคใบจุดของหญ้า alfalfa
Class Imperfect Fungi หรือ Deuteromycetes เชื้อราที่ขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ ไม่มีการขยายพันธุ์แบบใช้เพศ หรือยังไม่ทราบ
Order Sphaeropsidales-สปอร์ขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศเกิดใน pycnidia
Genus Ascochyta เช่น A. pisi สาเหตุโรคใบไหม้ของถั่ว
Coniothyrium สาเหตุโรคข้อปล้องแห้งของ raspberry
Cytospora (Valsa) สาเหตุโรค canker ของ peach และไม้ยืนต้นอื่นๆ Diplodia เช่น D. zeae สาเหตุโรคลำต้นและฝักของข้าวโพดเน่า Phoma เช่น P. lingam สาเหตุโรคแข้งดำของตระกูลกระหลํ่า Phomopsis สาเหตุโรคแห้งและ canker ที่ลำต้นของไม้ยืนต้น Phyllosticta สาเหตุโรคใบจุดของพืชจำนวนมาก
Septoria เช่น S. apii สาเหตุโรคใบไหม้ของ celery
Order Melanconiales-สปอร์แบบขยายพันธุ์ไม่ใช้เพศเกิดใน acervulus
Genus Colletotrichum สาเหตุโรคแอนแทรกโนสของพืชจำนวนมาก
Coryneum เช่น C. beijerincki สาเหตุโรคแห้งของไม้ผลเมล็ดแข็ง Cylindrosporium สาเหตุโรคใบจุดของพืชหลายชนิด
Gloeosporium สาเหตุโรคแอนแทรกโนสของพืชจำนวนมาก
Marssonina สาเหตุโรคใบและกิ่งแห้ง poplar และสตรอเบอรี่Melanconium เช่น M. fuligenum สาเหตุโรค bitter tot ขององุ่น Sphaceloma สาเหตุโรคแอนแทรกโนสขององุ่น raspberry และโรค scab ของส้ม และ avocado
Order Moniliales-สปอร์แบบขยายพันธุ์ไม่ใช้เพศเกิดบนหรือในเส้นใยที่ชูสู่อากาศ
Genus Alternaria สาเหตุโรคใบจุดและแห้งของพืชจำนวนมาก Aspergillus สาเหตุโรคเน่าของเมล็ดพืชที่เก็บรักษาไว้
Botrytis เช่น B. cinerea สาเหตุราสีเทาและแห้งของพืช
Cercospora สาเหตุโรคใบจุดของพืช
Cladosporium เช่น C. fulvum สาเหตุโรคราบนใบของมะเขือเทศ Fusarium สาเหตุโรคเหี่ยว และรากเน่าของพืช
Fusicladium (Venturia) สาเหตุโรค scab ของแอปเปิล
Graphium เช่น G. ulmi (Ceratocystis) สาเหตุโรค Dutch elm disease
Helminthosporium สาเหตุโรคใบไหม้ของธัญญพืชต่างๆ
Penicillium สาเหตุโรคเน่าของผลไม้และเนื้อเยื่อที่อ่อนอวบน้ำ Phymatiotrichum เช่น P. omnivorum สาเหตุโรครากเน่าของฝ้าย และ พืชต่างๆ
Pyricularia สาเหตุโรคใบไหม้ของข้าวและใบจุดสีเทาของหญ้า
Strumella สาเหตุโรค canker ของต้นโอ๊ค
Thielaviopsis เช่น T. basicola สาเหตุโรคเน่ารากดำของยาสูบ Verticillium สาเหตุโรคเหี่ยวของพืชล้มลุกและยืนต้น
Order Mycelia Sterilia-ไม่มีสปอร์ทั้งที่ขยายพันธุ์แบบใช้เพศและไม่ใช้เพศ
Genus Rhizoctonia สาเหตุโรครากเน่าและยอดเน่า
Sclerotium (Pellicularia) สาเหตุโรครากและลำต้นเน่าของพืชจำนวนมาก
Class Basidiomycetes (club fungi) มีสปอร์ขยายพันธุ์แบบใช้เพศที่เรียกว่า basidiospores หรือ sporidia เกิดภายนอก basidium ซึ่งเป็นโครงสร้างหนึ่ง หรือ สี่เซล
Subclass Heterobasidiomycetes (ราสนิมและราเขม่าดำ) Basidium มีผนังกั้นตามขวางหรือเป็น promycelium ที่งอกออกจาก teliospore โดย teliospore เกิดเดี่ยวๆ หรือเป็นกลุ่มในเนื้อเยื่อพืชอาศัย โดยการแตก ปริออกของผิวพืช
Order Ustilaginales –เป็นราที่มีการผสมพันธุ์กันโดยการรวมของสปอร์ เส้นใย ฯลฯ เข้าด้วยกันแล้วเกิด teliospore
Genus Sphacelotheca มีหลาย species ที่เป็นสาเหตุ loose smut ของข้าวฟ่าง
Tilletia มีหลาย species เป็นสาเหตุของโรค bunt or stinking smut ของข้าวสาลี
Urocystis เช่น U. cepulae สาเหตุโรคเขม่าดำของต้นหอม
Ustilago สาเหตุโรคเขม่าดำของ อ้อย ข้าวโพด ข้าวสาลี ฯลฯ
Order Uredinales – เป็นราที่มีการผสมกันระหว่าง spermatia หรือ pycniospores กับ receptive hyphae ที่เกิดใน spermagonia (pycnia) สร้าง aeciospores, uredospores (repeating spores), teliospores และ basidiospores
Genus Cronartium เช่น C. ribicola สาเหตุโรค white pine blister rust
Gymnosporangium เช่น G. juniperi-virgi-nianai สาเหตุโรคราสนิม ของแอปเปิล cedar
Melampsora เช่น M. lini สาเหตุราสนิมของ flax
Phragmidium ราสนิมของกุหลาบ
Puccinia มีหลาย species เป็นราสนิมของธัญพืช
Uromyces เช่น U. phaseoli สาเหตุราสนิมของถั่ว
Subclass Homobasidiomycetes (ราสาเหตุรากเน่า และทำลายไม้) เป็นราที่ basidium ไม่มีผนังกั้นตามขวาง ไม่มี basidiocarp ราใน subclass นี้ได้รวมพวกเห็ดต่างๆ shelf fungi, puff ball Series Hymenomycetae-basidia ที่เกิดใน hymenium ยื่นออกสู่อากาศ ก่อนที่สปอร์หลุดจาก sterigmata
Order Exobasidiales-ไม่มี basidiocarp, basidia เกิดบนผิวของเนื้อเยื่อพืชที่เป็นโรค
Genus Corticium สาเหตุโรคเส้นแดงของสนามหญ้า
Exobasidium สาเหตุโรค ปุ่ม ปม ของใบ ดอก ลำต้น ของไม้ดอกไม้ประดับ
Order Polyporales-hymenium เรียงบนผิวของรูเล็กๆ
Genus Fomes สาเหตุโรคไส้เน่าของต้นไม้
Pellicularia (Sclerotium) สาเหตุโรคลำต้นและรากเน่าของพืช Polyporus สาเหตุโรคลำต้นและรากเน่าของพืช
Poria สาเหตุโรครากและไม้เน่าของป่าไม้
Stereum สาเหตุโรคใบสีเงินของต้นไม้ และทำลายไม้ผุพัง Thanatephorus (Rhizoctonia) สาเหตุรากและลำต้นเน่าของพืชล้มลุก และสนามหญ้ามีรอยปะสีน้ำตาล
Typhula สาเหตุโรคสนามหญ้าแห้ง
Order Agaricales-hymenium บน gills เป็นแถบเส้นรัศมี หรือ lamellae
Genus Armillaria เช่น A. mellea สาเหตุโรครากเน่าของป่าไม้ และไม้ผล
Lenzites ทำลายผลิตภัณฑ์ไม้ และสาเหตุโรคเน่าสีนํ้าตาล Marasmius สาเหตุทำให้สนามหญ้ามีราเจริญอยู่กระจายเป็นรูปวงแหวน
Peniophora ทำลายไม้ซุงที่เป็นโพรงหรือไม้ที่ใช้ทำกระดาษ
Pholiota ทำให้ไม้เน่ามีสีน้ำตาลขณะป่าไม้สลัดใบ
Pleurotus สาเหตุเน่าสีขาวขณะป่าไม้สลัดใบ
Schizophyllum สาเหตุเน่าสีขาวขณะป่าไม้สลัดใบ
ที่มา:ไพโรจน์  จ๋วงพานิช