Month: August 2011

เห็ดอาหารที่เป็นยา:สรรพคุณทางยาของเห็ดชนิดต่าง ๆ

ธรรมชาติบำบัด สาธิต  ไทยทัตกุล ศูนย์รวมสวนเห็ดบ้านอรัญญิก

ประมาณการณ์ทั่วโลกผลิตเห็ดเพื่อยามูลค่า 3,600 ล้านเหรียญ หรือ 162,000 ล้านบาทต่อปี

เพื่อบริโภค 15,000 ล้านเหรียญ หรือ 375,000 ล้านบาทต่อปี

ไทยผลิตเพื่อบริโภคปีละประมาณ 3,000-5,000 ล้านบาท

เห็ดฟาง

มีวิตามินซี จำนวนมาก(ไม่ควรรับประทานสด)ลดการติดเชื้อ สมานแผล ลักปิดลักเปิด โรคเหงือก ลดอาการผื่นคัน มีสาร volvatioxin ชะลอและยับยั้งเซลล์มะเร็ง บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง แก้ช้ำใน บำรุงตับ

เห็ดหูหนูต่าง ๆ

โรคริดสีดวง บำรุงกระเพาะ คุมการทำงานของสมอง หัวใจ ปอด … Read More

เห็ดเป๋าฮื้อ:การเพาะเห็ดเป๋าฮื้อสายพันธุ์ที่นิยม


เห็ดเป๋าฮื้อเป็นเห็ดอีกชนิดหนึ่งที่สามารถเพาะได้ทุกฤดูและทุกภาคของประเทศ แม้ต้นทุนการผลิตค่อนข้างสูง ราคาของเห็ดชนิดนี้ก็พุ่งสูงตามไปด้วย เห็ดเป๋าฮื้อเป็นเห็ดที่สามารถเก็บในตู้เย็นให้คงความสดได้นานเป็นสัปดาห์ และยังนิยมนำไปทำเห็ดกระป๋องได้อีกด้วย ลักษณะของดอกโดยทั่วไปจะคล้ายกับเห็ดนางรม เนื่องจากอยู่ในตระกูลเดียวกัน ต่างกันตรงที่สีและความหนาแน่นของเนื้อ เห็ดเป๋าฮื้อจะมีลักษณะดอกออกเป็นกลุ่มหรือออกดอกเดี่ยว หมวกดอกบุ๋มเล็กน้อยเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 5-15 ซม. ฝักสีครีมถึงเทาเข้ม ก้อนดอกใหญ่อวบแน่นแข็งแรง ผิวดอกแห้งไม่เปียกหรือมีเมือกเหมือนเห็ดชนิดอื่น

พันธุ์เห็ดเป๋าฮื้อที่นิยมเพาะมีอยู่ 4 สายพันธุ์ แบ่งเป็นพันธุ์ที่เพาะสำหรับผลิตเห็ดกระป๋องได้แก่ พันธุ์เป๋าฮื้อดำ ซึ่งมีผิวดอกสีน้ำตาลแก่จนถึงดำ จะเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิระหว่าง 24-28 องศาเซลเซียส อีก 3 สายพันธุ์เป็นพันธุ์ที่เพาะสำหรับใช้บริโภคสดได้แก่ พันธุ์เป๋าฮื้อสีเหลือง เป็นพันธุ์ที่ทนความร้อนและให้ผลผลิตสูง พันธุ์เป๋าฮื้อญี่ปุ่น เติบโตได้ดีในอุณหภูมิระหว่าง 15-22 องศาเซลเซียส และสุดท้ายคือพันธุ์เป๋าฮื้ออินเดียผิวดอกสีเทาแก่เกือบดำ แต่เนื้อไม่แน่นเหมือนพันธุ์เป๋าฮื้อดำ เติบโตได้ดีในอุณหภูมิระหว่าง 16-24 องศาเซลเซียส ให้ผลผลิตสูง

วิธีการเพาะเห็ดเป๋าฮื้อมีขั้นตอนคล้ายการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกทั่วไปโดยเริ่มจากการแยกเชื้อและเลี้ยงในอาหารวุ้น … Read More

เห็ดนางฟ้า:การทำก้อนเชื้อเพาะเห็ดนางฟ้า


เห็ดนางฟ้าเป็นเห็ดอีกชนิดหนึ่งที่มีการเพาะกันอย่างแพร่หลาย เจริญเติบโตได้ดีโดยเฉพาะในช่วงปลายฝนต้นหนาว หรือในช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุดคือ 25 องศาเซลเซียส ในระดับความชื้นสัมพัทธ์ที่ 80-85% ถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของเห็ดนางฟ้านั้นมาจากแถบภูเขาหิมาลัยในประเทศอินเดีย ลักษณะของดอกโดยทั่วไปจะคล้ายกับเห็ดนางรมและเป๋าฮื้อเนื่องจากอยู่ในตระกูลเดียวกัน ต่างกันตรงที่หมวกดอกจะมีสีขาวนวลจนถึงน้ำตาลอ่อนและมีเนื้อหนาแน่นกว่าเห็ดนางรม ขนาดดอกปานกลาง สามารถจำหน่ายทั้งแบบสดและแปรรูปำด้หลายชนิด

พันธุ์เห็ดนางฟ้าที่นิยมเพาะในประเทศไทย ได้แก่ เห็ดนางฟ้าภูฐาน ซึ่งนำมาจากภูฐานประเทศอินเดีย เป็นพันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูง มีรสหวาน มีกลิ่นหอม มีความกรอบอร่อย และสามารถเก็บไว้ในตู้เย็นนานถึง 3-4 วัน หลังจากเก็บเห็ดรุ่นแรกแล้วจะมีระยะพักตัวเพียง 5-7 วัน ก็จะออกดอกให้เก็บผลผลิตต่อไปได้

วิธีการเพาะเห็ดนางฟ้ามีขั้นตอนคล้ายการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกทั่วไปโดยเริ่มจากการแยกเชื้อและเลี้ยงในอาหารวุ้น การเลี้ยงเชื้อในเมล็ดข้าวฟ่าง การทำก้อนเชื้อและการทำให้เกิดดอกเห็ด ในที่นี้จะกล่าวถึงตั้งแต่วิธีการทำก้อนเชื้อ เป็นต้นไป

วิธีการทำก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า

เห็ดนางฟ้าเป็นเห็ดที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในวัสดุเพาะหลายชนิด เช่น ขี้เลื่อย ฟางสับ หรือซังข้าวโพด แต่วัสดุที่ดีที่สุดคือ ขี้เลื่อยไม้ยางพารา … Read More

เห็ดหูหนูที่นิยมเพาะในประเทศไทย

เห็ดหูหนูเป็นเห็ดซึ่งมีลักษณะพิเศษกว่าเห็ดชนิดอื่น ๆ ตรงที่ไม่ว่าจะนำไปประกอบอาหารชนิดใดก็ตามมักจะคงความกรุบกรอบอันเป็นเอกลักษณ์ประจำตัวไว้เสมอ ถิ่นกำเนิดดั้งเดิมเกิดจากที่ใดไม่ปรากฎ แต่มีบันทึกไว้ว่าชาวจีนเป็นชนชาติแรกที่รู้จักนำมาบริโภคและรู้จักวิธีการเพาะกับท่อนไม้โอ๊ค ลักษณะทั่วไปของเห็ดหูหนูจะเป็นแผ่นใสคล้ายแผ่นวุ้นแต่เหนียว ด้านบนมันเป็นเงา ขอบหมวกเป็นรอยจีบหรือหยักเป็นคลื่น สีน้ำตาลอ่อน น้ำตาลปนดำหรือปนแดง มีกลิ่นหอมและความกรอบมีคุณค่าทั้งทางโภชนาการและทางยา

พันธุ์เห็ดหูหนูที่นิยมเพาะในประเทศมีอยู่ 2 พันธุ์ ได้แก่ เห็ดหูหนูพันธุ์บางและเห็ดหูหนูพันธุ์หนา เห็ดหูหนูพันธุ์บางมักจะออกดอกเดี่ยวผิวเรียบไม่มีขนทั้งด้านบนและด้านล่างของดอก บางชนิดดอกหยิกและบางชนิดดอกใหญ่ สำหรับเห็ดหูหนูพันธุ์หนา จะมีดอกหนากว่าพันธุ์บาง ผิวด้านบนเรียบผิวด้านล่างเป็นริ้วและมีขนละเอียด เมื่อตัดขอบออกมักจะลอกเป็น 2 ชั้น เมื่อนำไปปรุงอาหารจะไม่เป็นเมือกและมีความกรอบมากกว่าพันธุ์บาง วิธีการเพาะเห็ดหูหนูนั้นสามารถเพาะได้ทั้งในถุงพลาสติกและเพาะโดยใช้ท่อนไม้ โดยมีวิธีการขั้นตอนดังนี้

การเพาะเห็ดหูหนูในถุงพลาสติก

วิธีการเพาะเห็ดหูหนูในถุงพลาสติกก็มีขั้นตอนคล้ายการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกทั่วไป โดยเริ่มจากการแยกเชื้อและเลี้ยงในอาหารวุ้น การเลี้ยงเชื้อในเมล็ดข้าวฟ่าง การทำก้อนเชื้อและการทำให้เกิดดอกเห็ด ในที่นี้จะกล่าวถึงตั้งแต่วิธีการทำก้อนเชื้อเป็นต้นไป

วิธีการทำก้อนเชื้อเห็ดหูหนู

เห็ดหูหนูเป็นเห็ดที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในวัสดุเพาะหลายชนิด แต่ที่นิยมมากที่สุดคือขี้เลื่อยยางพาราหรือขี้เลื่อยจากไม้เนื้ออ่อน เช่นไม้มะม่วง ไม้ก้ามปู เป็นต้น หากใช้ขี้เลื่อยควรเป็นขี้เลื่อยกลางเก่ากลางใหม่จะดีที่สุด … Read More

เพาะเห็ดอย่างไรให้ประสบความสำเร็จ

คุณสมยศ  กรุณา หัวหน้าฝ่ายขายผลิตภัณฑ์ศูนย์รวมสวนเห็ดอรัญญิก

“ถ้าคนไม่มีประสบการณ์ในการเพาะเห็ดเลยควรเริ่มต้นจากการซื้อก้อนเชื้อสำเร็จไปที่เขาหยอดเชื้อแล้ว ไปลองเพาะดูก่อนเราดูแลรดน้ำให้ออกดอก เมื่อเราทำตรงนี้จนมีประสบการณ์ชำนาญแล้ว มีตลาดรองรับที่แน่นอนแล้ว เราอาจจะลองซื้อก้อนเชื้อสำเร็จมาเปิดเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนเรามั่นใจว่าสามารถผลิตก้อนเชื้อเองได้ เราก็ผลิตก้อนเนื้อเองได้ โดยเราต้องลงทุนเพิ่ม คือ อุปกรณ์หม้อนึ่งฆ่าเชื้อและอุปกรณ์เสริมอื่น ๆ เช่น วัตถุดิบพวกขี้เลื่อย”

ที่จริงแล้วตลาดของเห็ด เราสามารถทำได้ตั้งแต่ การผลิตหัวเชื้อเห็ด หรือการผลิตก้อนเชื้อเห็ด ขายก็ได้ แต่ถ้าเราไม่มีความชำนาญ ควรผลิตดอกเห็ดขายก่อน เราก็สามารถแบ่งช่องทางการขายได้อีก ทั้งขายดอกสด ขายดอกแห้ง หรือขายผลิตภัณฑ์เห็ดที่แปรรูปแล้ว หรือจะนำเห็ดสดดองเกลือแล้วส่งขายต่างประเทศ ซึ่งมีบริษัทต่างประเทศมาลงทุนทำแบบนี้อยู่ รับซื้อเห็ดสดมาดองแล้วส่งกลับไปบ้านเขา อันนี้ก็เป็นอีกตลาดหนึ่ง”

“สถานการณ์ดอกเห็ดตอนนนี้มีแนวโน้มที่สามารถเพาะเลี้ยงไปได้เรื่อย ๆ เพราะว่าในอนาคตสัตว์ต่าง ๆ สามารถเกิดโรคระบาดได้ง่าย แต่โรคระบาดเห็ดจะไม่กระทบกระเทือนถึงสุขภาพผู้บริโภค มีแต่กระทบกับผู้ผลิตเท่านั้นที่ผลิตได้น้อยลง”

“นโยบายของรัฐบาลเองก็ให้ความสำคัญ … Read More

เห็ดเมืองหนาวเพาะได้ง่ายในสภาพแวดล้อมธรรมชาติ

มีเห็ดเมืองหนาวหลายตัวที่สามารถเพาะได้ง่าย ในสภาพแวดล้อมในธรรมชาติหรือในโรงเรือนแบบเปิด ลงทุนไม่สูงมากนัก เกษตรกรหรือใครที่สนใจจะทดลองเพาะไว้บริโภคเองในครัวเรือน หรือเพาะเป็นอาชีพเสริมก็มีความน่าสนใจไม่น้อย เช่น เห็ดหอม เห็ดโคนญี่ปุ่น เห็ดปุยฝ้าย เห็ดยานากิ

เห็ดโคนญี่ปุ่นหรือเห็ดยานากิ

เห็ดยานากิหรือเห็ดโคนญี่ปุ่นเป็นเห็ดเมืองหนาว ที่ขึ้นอยู่ตามซากทับถมของใบไม้ชอบขึ้นเป็นกลุ่มใหญ่ ในอเมริกาหรือยุโรปตอนใต้นิยมเพาะบนตอไม้เพื่อช่วยย่อยสลายตอไม้ในการทำสวนป่า

เห็ดยานากิจะมีดอกสีน้ำตาลไปจนสีน้ำตาลเข้มขึ้นอยู่กับอุณหภูมิการเพาะที่ก้านดอกจะยาวมีเนื้อแน่น รสชาติอร่อยคล้ายเห็ดโคน ประกอบอาหารได้หลายอย่าง ทั้งผัด แกง หรือต้ม ให้คุณค่าทางอาหารสูงเช่นเดียวกับเห็ดอื่น ๆ

ในเมืองไทยเอง ก็ยังเป็นที่ต้องการของท้องตลาด แต่ผลผลิตยังไม่เพียงพอกับความต้องการ ปัจจุบันตามฟาร์มเห็ดต่าง ๆ เริ่มมีการเพาะเห็ดยานากิกันมากขึ้น ราคาขายส่งอยู่ที่ประมาณ 150 บาท ขายปลีก 200-300 บาท เป็นเห็ดที่เพาะง่าย แต่ต้องมีความระมัดระวังในการเก็บเกี่ยวและขนส่งพอสมควร เพราะเห็ดยานากิ มีหมวกเปราะบางและหลุดได้ง่าย

วิธีการเพาะ

เห็ดยานากิสามารถเพาะได้ดี … Read More

การเพาะเห็ดฟางในตะกร้า

อาจารย์สำเนา  ฤทธิ์นุช วิทยาลัยเกษตรและเทคโนลียีชัยนาท

เห็ดฟาง เป็นเห็ดที่ขึ้นได้ดีในธรรมชาติ เป็นเห็ดที่คนไทยรู้จักกันเป็นอย่างดี ขึ้นได้ดีในวัสดุที่เป็นผลผลิตจากไร่นา สวนผลไม้ วัชพืชต่าง ๆ ได้แก่ ฟางข้าว เปลือกถั่วเหลือง เปลือกถั่วเขียว ต้นกล้วย ผักตบชวา จอกหูหนู ต้นข้าวโพด เปลือกฝักข้าวโพด ระแง้ข้าวฟ่าง ตลอดจนเศษหญ้าแห้งทั่วไป และผลผลิตที่เป็นส่วนเหลือจากโรงงานอุตสาหกรรมบางชนิด เช่น ขี้ฝ้าย กากเปลือกมันสำปะหลัง และชานอ้อย คนไทยมีความคุ้นเคย การประกอบอาหารด้วยเห็ดฟางอย่างมากมายหลายชนิด ได้แก่ ต้มยำเห็ดฟาง ผัดเห็ดฟาง แกงเผ็ดเห็ดฟาง และใช้เป็นส่วนประกอบกับอาหารประเภทอื่น ๆ ได้อย่างลงตัว นอกจากนี้เห็ดฟางยังแปรรูปเป็นอุตสาหกรรมได้ดีมาก ตัวอย่างที่เห็นชัดเจนคือ เห็ดฟางแช่น้ำเกลืออัดกระป๋อง และเห็ดฟางแห้ง เป็นต้น… Read More

การเพาะเห็ดแบบอินทรีย์

ในความเป็นจริง ประเทศไทยมีความเหมาะสมที่จะทำการเพาะเห็ดได้มากมายหลายชนิด เนื่องจากมีวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาก ซึ่งสามารถนำมาใช้เป็นวัสดุเพาะได้อย่างดี ภูมิอากาศก็พอเหมาะที่จะเพาะเห็ดได้ตลอดทั้งปี การเพาะเห็ดใช้เวลาในการเพาะสั้น ให้ผลผลิตเร็วทำให้เกษตรกรสามารถทำเป็นทั้งอาชีพหลักและอาชีพเสริม อีกทั้งตลาดมีความต้องการสูง เป็นที่นิยมของผู้บริโภค ทำให้มีผู้เข้ามาทำการเพาะเห็ดเพื่อการค้ากันเป็นจำนวนมาก ซึ่งก็มีทั้งผู้ที่ประสบความสำเร็จและความล้มเหลว

ในช่วงหลัง ๆ นี้การเพาะเห็ดในเชิงพาณิชย์ มักจะประสบปัญหามากขึ้นเรื่อย ๆ อันเนื่องมาจากมีการนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาใช้ในการผลิต ต้องลงทุนสูง ทำให้มีความเสี่ยงสูง ในกรณีที่เพาะในโรงเรือนแบบถาวร เมื่อเพาะผ่านไปสักระยะหนึ่ง ผลผลิตจะเริ่มลดลง และจะเริ่มมีแมลงศัตรูเห็ด และเชื้อโรคเห็ดเริ่มมารบกวน ทำให้ผู้เพาะต้องนำสารเคมีป้องกันกำจัดแมลง และสารเคมีป้องกันกำจัดเชื้อรามาใช้

นอกจากสารเคมีที่นำมาใช้เหล่านี้จะมีผลต่อการเจริญเติบโตของเห็ด และผลผลิตแล้ว ยังตกค้างในเห็ด เป็นอันตรายต่อตัวผู้เพาะและผู้บริโภค ในโรงเพาะเห็ดแบบถาวร เมื่อทำการเพาะเห็ดผ่านไปหลาย ๆ ครั้ง มักจะเกิดการหมักหมมของเชื้อโรคที่เป็นอันตรายต่อตัวผู้เพาะ ผู้เพาะเห็ดที่ต้องทำงานในโรงเพาะมักจะมีอาการคัน เป็นโรคทางเดินหายใจ โรคภูมิแพ้ … Read More

ไม้หอมไทย เครื่องหอมไทย พลังการบำบัดเยียวยาด้วยกลิ่นจากริมรั้วบ้าน

ภูมิปัญญาไทย  พญ. เพ็ญนภา  ทรัพย์เจริญ

เรื่องเครื่องหอม กลิ่นหอมนี่ต้องยอมรับว่าเป็นเรื่องที่ฮิตกันมาก แต่กลับไปฮิตกลิ่นหอมจากต่างชาติที่มีราคาแพง ซีซีหนึ่งราคาเป็นร้อยบาท อยากให้คนไทยโดยเฉพาะเยาวชนไทยหันมาใช้เครื่องหอมไทยกันบ้าง ถือเป็นการสนับสนุนรายได้ของคนไทยอีกทางหนึ่ง  หรือเรียนรู้วิธีการ กระทั่งสามารถพัฒนาเป็นอาชีพเสริมหรืออาชีพหลักได้

เครื่องหอมไทยสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากมาย กลิ่นหอมของเครื่องหอมจะช่วยกระตุ้นให้คนมีอารมณ์ดีขึ้น หากว่ากลิ่นนั้นเป็นที่ถูกใจ กลิ่นหอมไทย เครื่องหอมไทยสามารถนำมาใช้ได้หลากหลายรูปแบบ เช่น ในรูปของน้ำหอม แป้งอบ แป้งร่ำ น้ำมันหอมระเหย แล้วเราก็สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับเครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ หรือประยุกต์ใช้ในการนวดไทยได้ ซึ่งก็คือการนวดน้ำมันหรือนวดอโรมา ซึ่งจะเป็นการนวดเพื่อผ่อนคลายความเครียด เราใช้กลิ่นหอมไทยจากดอกไม้ไทยของเรานี่แหละมาประยุกต์ใช้ เช่น ดอกกระดังงา เราก็นำดอกกระดังงาไปรนไฟมันถึงจะได้กลิ่นหอมระเหย ดอกกระดังงานี่เขานำไปสกัดน้ำมันหอมระเหย ที่ฝรั่งเรียกว่า กลิ่นYlang Ylang ซึ่งกลายเป็นน้ำหอมมีชื่อเสียงฝรั่งชอบมาก นอกจากนี้คนไทยส่วนใหญ่ยังนิยมนำไปแช่น้ำรินน้ำมาทำขนม จะได้กลิ่นหอมของกระดังงาไปด้วยนั่นเอง

ผู้หญิงสมัยก่อนจะนิยมทำน้ำอบน้ำปรุง วัตถุดิบก็ได้มาจากต้นไม้รอบรั้วบ้านนี่แหละ … Read More

น้ำเห็ดแก้กระหายช่วยคลายโรค

เห็ดหลายชนิดสามารถนำมาแปรรูป เป็นน้ำเห็ดสำหรับดื่มแก้กระหายช่วยคลายโรค การทำน้ำเห็ดสำหรับดื่ม ควรทำดื่มสด ๆ ดื่มทันทีหลังการทำไม่นาน หากจะทำเก็บไว้ควรเก็บไว้ในตู้เย็น

หากต้องการทำน้ำเห็ดบรรจุขวด หรือบรรจุกระป๋องก็สามารถทำได้ ขวดหรือภาชนะที่บรรจุจะต้องล้างให้สะอาด แล้วลวกหรือต้มด้วยน้ำเดือดแล้วผึ่งให้แห้ง เมื่อบรรจุน้ำเห็ดแล้ว ต้องนึ่งฆ่าเชื้ออีกไม่น้อยกว่า 20-30 นาที เมื่อเย็นแล้วจึงเก็บเข้าตู้เย็น การกรอกน้ำเห็ดลงขวดแก้ว ให้ค่อย ๆเทน้ำเห็ดร้อน ๆ จำนวนเล็กน้อยลงในขวด แล้วกรอกไปมาให้ทั่ว เพื่อให้ขวดได้รับความร้อนโดยทั่ว เมื่อใส่น้ำเห็ดต่อไปขวดจะไม่แตก

น้ำเห็ดหลินจือ

การรับประทานเห็ดหลินจือนั้น นิยมที่จะหวังผลทางยามากกว่าการรับประทานเป็นอาหาร เห็ดหลินจือแต่ละชนิดมีความหมาย สีดอก รสชาติ และสรรพคุณด้านยาที่โดดเด่นแตกต่างกันไป และนอกจากนั้นเห็ดหลินจือยังช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยลดปริมาณน้ำตาล คอเลสเตอรอล กระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกายได้อีกด้วย

ส่วนผสมน้ำเห็ดหลินจือ

เห็ดหลินจือแห้งหั่นเป็นชิ้นบาง ๆ 4-5 ชิ้น … Read More