วงศ์สครอบฟูลาริเอซีอี(SCROPHULARIACEAE)

พันธุ์ไม้วงศ์นี้เป็นไม้ล้มลุกหรือไม้พุ่มขนาดเล็ก มีประมาณ 220 สกุล 4,500 ชนิด พบในประเทศไทย 30 สกุล 106 ชนิด บางชนิดดำรงชีวิตเป็นพืชเบียน (parasite) หรือภาวะย่อยสลาย (saprophyte) ใบเดี่ยวออกเป็นคู่ตรงข้าม หรือแบบบันไดเวียน หรือมีทั้ง 2 แบบในต้นเดียวกัน ดอกช่อออกตรงซอกใบหรือปลายกิ่งมีใบประดับรองรับ โคนกลีบเลี้ยงเชื่อมกันปลายแยกเป็น 5แฉก กลีบดอก 5 กลีบ โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 2 ส่วนไม่เท่ากัน เกสรตัวผู้ 4 อัน สั้น 2 อัน ยาว 2 … Read More

วงศ์อีริเคซีอี(ERICACEAE)

พืชวงศ์นี้มีประมาณ 100 สกุล 3,000 ชนิดทั่วโลก ลักษณะเป็นไม้พุ่ม หรือไม้พุ่มเตี้ย อาจพบที่เป็นไม้ต้นบ้าง ใบเดี่ยวออกแบบเรียงสลับ ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันส่วนปลายแยกเป็น 4-5 แฉก หรือกลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง รูปถ้วย หรือเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 4-5 แฉกหรือกลีบ เกสรตัวผู้มีจำนวนเป็น 2 เท่าของกลีบดอก เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก ผลมีหลายแบบทั้งที่มีเนื้อและไม่มีเนื้อ พืชวงศ์นี้ที่รู้จักกันดีคือ กุหลาบพันปี (Rhododendron spp.)

Agapetes hosseana Diels.

สะเภาลม, … Read More

วงศ์โลกานิเอซีอี(LOGANIACEAE)

พืชวงศ์นี้มี 7 สกุล 130 ชนิด พบมากในเขตร้อน มีทั้งไม้ต้น ไม้พุ่ม ไม้เลื้อย และไม้ล้มลุก ใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยง 4-5 กลีบ กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 4-5 กลีบ เกสรตัวผู้ 4-5 อัน ติดอยู่ที่หลอดดอกและเรียงสลับกับกลีบ เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก ผลแห้งแก่แล้วแตกตามผนังกั้นรังไข่ เมล็ดมีจำนวนมาก

Gelsemium elegans Benth.

มะเค็ด เพชฌฆาตสีทอง สามใบตาย

วงศ์โลกานิเอซีอี (POTALIACEAE)

พืชวงศ์นี้มี 4 สกุล 70 ชนิด เป็นไม้ต้นหรือไม้พุ่ม ใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ขอบใบเรียบ หรือจักซี่ฟัน แผ่นใบมักจะหนา ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยง 4-5 กลีบ โคนเชื่อมติดกัน กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบ 5-16 กลีบ แต่ละกลีบซ้อนทับกันแบบกังหัน เกสรตัวผู้ 5-16 อัน เชื่อมติดกับกลีบดอก เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก และอยู่บนจานฐานดอก ผลสดมีเนื้อ เมล็ดมีจำนวนมาก ไม่มีปีก

Fagraea fragrans Roxb.

กันเกรา … Read More

วงศ์ทุนเบอร์จิเอซีอี (THUNBERGIACEAE)

ในประเทศไทยพบพืชวงศ์นี้เพียงสกุลเดียว คือ Thunbergia มีประมาณ 10 ชนิด ซึ่งมีทั้งที่เป็นพืช พื้นเมืองของไทยและที่นำเข้ามาปลูกจากต่างประเทศ ชนิดที่เป็นที่รู้จักกันดีคือ ช้องนาง (Thunbergia erecta T. Anders.) รางจืด (Thunbergia laurifolia Linn.) และสร้อยอินทนิล (Thunbergia grandiflora Roxb.) ส่วนใหญ่เป็นไม้เลื้อย ใบเดี่ยวออกเป็นคู่ตรงข้าม ดอกเดี่ยวหรือดอกช่อ แต่ละดอกมีใบประดับขนาดใหญ่ 2 อัน กลีบเลี้ยงมีขนาดเล็กเชื่อมติดกันคล้ายวงแหวน ขอบเรียบหรือหยักเว้าตื้นหรือแยกเป็น ริ้วเล็กๆ 10-18 อัน กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ เกสรตัวผู้ 4 … Read More

วงศ์แอสเคลบพิเอเดซีอี (ASCLEPIADACEAE)

พืชวงศ์นี้ส่วนใหญ่เป็นไม้เลื้อย ไม้พุ่มหรือไม้ล้มลุก มักมียางขาว ใบออกเป็นคู่ตรงข้าม หรือมีมากกว่า 2 ใบ ออกรอบข้อ ดอกออกเป็นช่อแบบซี่ร่ม กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ส่วนปลายแยกเป็น 5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นและปลายแยกเป็น 5 แฉก รยางค์เกสรตัวผู้ลักษณะคล้ายกลีบหรือเป็นแผ่น 5 แผ่น เกาะกันเป็นแท่น อับเรณูแทรกอยู่ระหว่างแถวของรยางค์ เรณูรวมกัน เป็นกลุ่มหรือเป็นแผ่น เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก ผลเป็นฝักแห้งแล้วแตก เพียงตะเข็บเดียว ในประเทศไทยพืชในวงค์นี้ที่รู้จักกันดี คือรัก (Calotropis gigantea R. Br.) ไฟเดือนห้า (.Asclepias … Read More

วงศ์เจสเนอริเอซีอี(GESNERIACEAE)

พืชวงศ์นี้มี 120 สกุล 2,000 ชนิด ส่วนมากพบในเขตร้อนและกึ่งร้อน เป็นพืชล้มลุกและพืชอิงอาศัย ไม่พบไม้พุ่มหรือไม้เลื้อย ใบเดี่ยว ส่วนมากออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ขอบใบเรียบหรือจัก ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอกส่วนโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 กลีบ ดอกมีสมมาตรด้านข้าง เกสรตัวผู้ 2 อัน หรือ 4 อัน สั้น 2 อัน ยาว 2 อัน เกสรตัวเมีย 1 อัน อยู่บนจานฐานดอก รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก ผลแห้งแก่แล้วแตก เมล็ดมีจำนวนมาก … Read More

วงศ์อะแคนเทซีอี(ACANTHACEAE)

พืชวงศ์นี้มีประมาณ 250 สกุล 2,500 ชนิด กระจายทั่วไปแต่พบมากในเขตร้อน ส่วนมากเป็นไม้พุ่มหรือไม้ล้มลุก ใบเดี่ยวออกเป็นคู่ตรงข้าม ดอกเดี่ยวหรือดอกช่อมักมีใบประดับ และใบประดับย่อยขนาดใหญ่ อาจมีสีสันสวยงาม กลีบเลี้ยง 4-5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ส่วนปลายแยกเป็น 5 กลีบ เกสรตัวผู้ 4 อันติดกับกลีบดอก ยาว 2 อัน สั้น 2 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่างๆ ของดอก ผลแก่จะแตก เมล็ดเกาะติดอยู่บนรยางค์ที่มีลักษณะคล้ายตะขอที่ยื่นมาจากแกนกลางของผล พืชชนิดที่รู้จัก กันดีคือ ต้อยติ่ง (Ruellia tuberosa Linn.) เหงือกปลาหมอ … Read More

วงศ์รูบิเอซีอี (RUBIACEAE)

เป็นวงศ์ที่มีขนาดใหญ่มาก มีประมาณ 500 สกุล 6,000 ชนิด พบได้ตั้งแต่เขตหนาวแถบขั้วโลกจนถึงเขตร้อน โดยทั่วไปพืชวงศ์นี้มีลักษณะเป็นไม้ต้น ไม้พุ่มหรือไม้ล้มลุก ใบเดี่ยวออกเป็นคู่ตรงข้ามหรือมีใบมากกว่าสองใบออกรอบข้อ มีหูใบอยู่ระหว่างก้านใบ อาจแยกเป็นอิสระหรือเชื่อมติดกัน ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยง 5 อันมักเชื่อมติดไปกับรังไข่ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ส่วนปลายแยกเป็น 4-10 กลีบ เกสรตัวผู้ 4 ถึง 10 อัน เรียงสับหว่างกับกลีบดอก เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่ตํ่ากว่าชั้นต่าง ๆ ของดอก ผลมีหลายแบบ ทั้งที่แก่แล้วแตกและไม่แตก พืชที่รู้จักกันดีคือ เข็มแดง (Ixora lobbii … Read More

วงศ์คอนโวลวูเลซีอี (CONVOLVULACEAE)

พืชวงศ์นี้มีประมาณ 50 สกุล 1,800 ชนิดทั่วโลก ในประเทศไทยพบพืชวงศ์นี้ประมาณ 102 ชนิด 22 สกุล กระจายทั่วไปตามพื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศ มักพบตามพื้นที่ที่รกร้างริมถนน หรือชายป่าที่มีแดดส่องถึง ส่วนใหญ่เป็นไม้เลื้อย มียางขาว ใบเดี่ยวเรียงสลับ ดอกออกเป็นช่อหรืออาจลดรูปจนมีลักษณะคล้ายดอกเดี่ยว กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันคล้ายรูปกรวย รูประฆัง หรือรูปถ้วย ส่วนปลายแยกเป็น 5 กลีบหรือ 5 แฉกตื้นๆ ตรงกลาง ของกลีบแต่ละกลีบที่เชื่อมติดกันจะมีลักษณะเป็นแถบรูปสามเหลี่ยม ปลายแหลมชี้ไปยังจุดกึ่งกลางของกลีบดอก ทำให้เห็นลักษณะคล้ายรูปดาว 5 แฉก เกสรตัวผู้ 5 … Read More