มะขามป้อมดิน หญ้าใต้ใบ
ชื่อ
จีนเรียก    เฮียะแอ่จู จูเกี๋ยเช่า  เล่งจูเช่า  อิวกำเช่า เซียวหลีเช่า Phyllanthus urinaria Linn.

ลักษณะ
ชอบขึ้นทั่วไปในทุ่งป่า ในสวน ข้างทาง เป็นพืชประเภทหญ้าล้มลุก สูงราว 1 ฟุตกว่าๆ ลำต้นสีแดงแกมม่วง มีลายขึ้นตามต้น ใบขึ้นคู่ ใบขึ้นตามกิ่ง เรียงเป็นแถวอย่างมีระเบียบ รูปใบกลมยาวหัวท้ายมนขอบใบเรียบ ยาวประมาณ 2-3 หุน สีเขียว เกือบไม่เห็นก้านใบ ออกดอกสีขาวหน้าร้อนเข้าหน้าฝน ออกตามฐานใบ ออกลูกกลมแบนคล้ายมุก

รส
รสขมนิดๆ ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
รับประทานสามารถแก้พิษ … Read More

หางปลาช่อน

ชื่อ
จีนเรียก   เฮียะแอ่อั๊ง  จีป้วยเช่า  Emilia sonchifolia (L.) DC.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามริมทาง ในสวนและในทุ่งหญ้าเป็นพืชล้มลุก ลำต้นสีเขียว แกมม่วง สูงประมาณ 2-3 นิ้ว หรือ 1 ฟุต แยกสาขาเป็นพุ่ม โดยมากใบจะขึ้นจากรากโดยตรง รูปใบไม่แน่นอนโดยมากสีเขียว ใบเกิดจากลำต้นเกือบไม่มีก้าน ออกดอกตลอดปี ออกดอกกิ่งละหนึ่งดอก ยาวประมาณครึ่งนิ้ว กระเปาะดอกสีแดงแกมม่วง มักแตกเป็น 5 แฉก เมล็ดพันธุ์เล็ก

รส
รสเฝื่อนเผ็ดนิดๆ ธาตุเย็นมาก ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
รับประทานประสะเลือดเย็น แก้พิษ ใช้ภายนอกดับพิษแก้บวม … Read More

สนหมอก

ชื่อ
จีนเรียก    ซีลิ้ว ซาชุงลิ้ว Tamarix chinensis Lour.

ลักษณะ
อยู่ในวงศ์ต้นหางกระรอกพวกเดียวกับต้นสนหมอก โดยมากมีคนปลูก สูงประมาณ 10 ฟุต กิ่งก้านอ่อนใบเล็ก สีเขียวแกมนํ้าเงิน ยาวไม่เกิน 1 หุน ขึ้นตามกิ่ง ออกดอกหน้าร้อนและหน้าฤดูใบไม้ร่วงรวม 2 ครั้ง ดอกรูป 5 แฉก เกสรผู้ 5 เกสรเมีย 1

รส
รสหวานแกมฝาด ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
แก้ร้อนใน ขับลม ขับเหงื่อ แก้พิษ ฤทธิ์ยาเข้าถึงปอดและตับ… Read More

พวกก้นปิด ว่านกำแพง

ชื่อ
จีนเรียก        เล่ยเปิ๊ยะติ๊ง  เต็งเช่า  แชอัวเช่า stephania longe. Lour.

ลักษณะ
จำพวกไม้เลื้อย เกิดตามทุ่งใกล้บ้าน ตามเนินเดิน เป็นพืชยืนต้นขึ้นหลายปี ลำต้นเรียวยาว ผิวเรียบ ใบคู่ ใบรูปสามเหลี่ยม ฐานใบป้านกลมรูปไข่ ปลายแหลม ยาว 1-2 นิ้ว สีเขียว หลังใบซีด ก้านใบยาวติดอยู่กลางใบ ที่ใบมีเอ็นใบหลายเส้นกระจายทั่วไป ออกดอกฤดูร้อน ดอกเล็กสีเขียวแยกเป็นสี่กลีบ ออกลูกเล็กรูปไข่ มีร่องตรงกลาง เวลาสุกมีสีแดง

รส
ขมแกมฝาด ธาตุปานกลางไม่ร้อนไม่เย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
สามารถขับลม แก้ร้อน … Read More

ชื่อ
จีนเรียก   หงบวยปิก  ห่งบวยเช่า Pteris ensiformis Burm. หรือ P. Mulifolia Poir.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามชายป่า ซอกผา ริมกำแพงบ้าน และที่ลุ่ม เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุหลายปี ลำต้นเล็กและขึ้นราบไปตามหน้าดิน รากก็สั้นใบขึ้นเป็นแฉกๆ หลายแฉก ยาวฟุตกว่าๆ สังเกตดูจะมีใบจริงและใบไม่จริงออกมาปนกัน ใบจริงนั้นยาวและมีขนปุยขึ้นตามใบ ส่วนใบปลอมนั้นมักจะสั้นและมีขนาดกว้างกว่า ขอบใบมีรูปเป็นฟันเลื่อย พืชชนิดนี้มีสองจำพวกอีกจำพวกหนึ่งเรียกว่าห่งบวยเช่า ลำต้นยาวประมาณ 2 ฟุต รากสั้นแต่สั้นกว่ามีใบจริงใบปลอมด้วยเช่นกัน ใบจริงนั้นแฉกแหว่งและแคบ ส่วนใบปลอมนั้นแฉกแหว่งมักจะสั้น

รส
ขมนิดๆ ธาตุเย็นมาก ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
ธาตุเย็นประสะเลือดและลำไส้ให้เย็น ขับปัสสาวะ แก้พิษ … Read More

ชื่อ
จีนเรียก     ปีเช่า ปี่แปะเช่า เซี่ยปี่เช่า แซ่ลี่กิ๊บ Boltonia indica (L.) Benth.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามที่ในสวน ริมคูนํ้า หรือนำมาปลูกในบ้านเป็นยา เป็นพืชล้มลุก อยู่หลายปี มีขนแข็งขึ้นทั้งต้น รากในดินแพร่เร็ว ต้นที่อยู่บนดินลำต้นกลม ไม่โตนัก สูงประมาณ 2-3 ฟุต ใบขึ้นสลับ รูปกลมฐานสอบปลายบาน ยาวประมาณ 2 นิ้ว ขอบใบแหว่งเป็นฟันเลื่อย แต่ใบเมื่อขึ้นสูงแล้วขอบใบจะเกลี้ยง ออกดอกหน้าร้อนเข้าหน้าหนาว ดอกบานคล้ายเบญจมาศเล็กๆ ปลายกลีบดอกสีม่วง ใบกลางดอกสีเหลือง ออกผลเล็กๆ

รส
ขมเฝื่อน มีกลิ่นหอมนิดๆ ธาตุร้อนน้อย ไม่มีพิษ… Read More

ผักหนอก

ชื่อ
จีนเรียก        ฮำคักเช่า  เลี้ยงกงกึง เตี่ยไก้เช่า ปั่งตั่วฮั้ว  Centella asiatica (L.) Urban.

ลักษณะ
พืชหญ้ามีใบแผ่กลมคล้ายร่ม ชอบเกิดริมหนองนํ้า ริมทาง เป็นพืชยืนต้นหลายปี ลำต้นยาวเรียว สีเขียวหรือแดงเลื้อยตามดิน ตามข้อมีรากยึดกับดิน แต่ละข้อมีใบขึ้น 2-4 ใบ ก้านใบยาวประมาณ 3-4 นิ้ว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางนิ้วเศษ รอบใบเป็นหยักๆ มีรูปคล้ายเปลือกหอย ออกดอกฤดูร้อน และฤดูฝน ออกดอกครั้งละ 3 ดอก สีแดงแกมม่วง เมล็ดรูปกลมรี

รส
ขมแกมหวานนิดๆ ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ … Read More

ชื่อ
จีนเรียก    บ้วนนี่แช  แจกังเช่า Aglaonema modestum Schott.

ลักษณะ
อยู่ในจำพวกพืชเขียวถาวร โดยมากปลูกไว้เป็นยากลางบ้าน เป็นพืชยืนต้น ลำต้นล่ำใหญ่สูงประมาณ 3-4 ฟุต ยืนตรง มีข้อตามต้น ใบยาว 4-5 นิ้ว ลักษณะ รูปใบโพธิ์ แต่ก้านใบมักไม่อยู่ครึ่งระหว่างใบ เพราะฉะนั้นใบจึงกว้างข้างหนึ่งอีกข้างหนึ่งแคบ ปลายใบยาวเฟื้อย ออกดอกที่ฐานใบซึ่งเริ่มม้วนตัวก่อนจะเป็นใบ ดอกเป็นช่อตอนฐานดอกมีเกสรตัวเมีย ส่วนเกสรตัวผู้อยู่ข้างบน ออกดอกหน้าร้อน แต่ออกไม่บ่อยครั้ง ชาวบ้านจึงใช้เป็นใบไม้ประดับใส่แจกัน เพราะทนนานไม่เหี่ยวง่าย

รส
รสจืดติดเฝื่อน ธาตุเย็นมาก มีพิษนิดหน่อย

สรรพคุณ
ดับพิษ แก้ร้อนใน ประสะโลหิตให้เย็น ใช้ภายนอกแก้บวม … Read More

ว่านแสงพระอาทิตย์ ว่านหอยแครง

ชื่อ
จีนเรียก      อ่อเปาลั้ง อั่งเต๊กเฮียะ Rhoeo discolor (L. Her.) Hance.

ลักษณะ
พืชจำพวกว่าน มักปลูกตามบ้าน เป็นพืชล้มลุกหลายปี สูง 1-2 ฟุต เยื่อไม้นุ่ม หักง่าย ใบเกิดจากลำต้นโดยตรง อมนํ้ามาก ใบหนายาวคลายดาบ ยาวประมาณ 1 ฟุตกว่าๆ ใบสีแดงแกมม่วง หลังใบสีเขียวเข้ม ออกดอกหน้าร้อน และหน้าฝน ออกดอกที่กาบใบ มักออกดอกคู่กัน 2 ข้างใบ ดอกออกเป็นพวงมีกลีบห่อ บางทีก็โผล่ออกมานอกกลีบสีแดงเมื่อแก่มีเมล็ดเล็กๆ ปรากฏ

รส
จืด ธาตุเย็น … Read More

พังพวย, แพงพวยนํ้า

ชื่อ
จีนเรียก   กวยกังเล้ง กวยตึ่งเล้ง จุยกิมบ๊วย  จุยจี่  ทัวจุยแง่กัง  Jussiaea  repens Linn.

ลักษณะ
พืชเกิดในน้ำ มักขึ้นตามริมหนองน้ำและคูคันนา เป็นพืชหญ้าขึ้นอยู่หลายปี ใบและต้นมักลอยบนน้ำ ต้นและใบเรียบ ส่วนที่ลอยอยูในน้ำมักเกิดมีเมล็ดกลวงสีขาวพยุงกิ่งใบไว้ ใบรูปเรียบยาว ยาวประมาณหนึ่งนิ้ว ปลายทู่ โคนหนา ขอบใบเรียบ ออกดอกในฤดูร้อน สีขาว แต่ก้านสีเหลืองอ่อน ออกดอกห้ากลีบ มีเมล็ดอยู่กลางดอก

รส
รสจืดฝาดนิดๆ ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
รับประทานแก้ลม แก้ร้อน ประสะเลือดให้เย็นและแก้พิษ ใช้ภายนอก ถอนพิษระงับบวม ฤทธิ์เข้าปอดและม้าม… Read More