ผักกะตอง

ชื่อ
จีนเรียก     ฮื้อเซ็งเช่า   ไต้ตอเช่า ไทยทางพายัพเรียกผักกะตองใช้กินกับลาบ  Houttuynia cordata. Thunb.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามร่องนํ้าตามทุ่งนา ที่ลุ่ม ปกติชาวบ้านชอบปลูกเป็นผักกับ อาหารและเป็นยา เป็นพืชยืนต้นหลายปี ต้นสูงประมาณ 7-8 นิ้ว ลำต้นมักมีสีแดง ใบคู่ มีก้านใบยาว ใบรูปคล้ายรูปหัวใจ ฐานกลมป้านปลายแหลม ยาว 2-3 นิ้ว ขอบใบเรียบ ฐานก้านใบมีฝักหุ้ม เคี้ยวดูมีกลิ่นคาวปลา ออกดอกหน้าร้อนและหน้าฝน ดอกมีกลีบ 4-5 กลีบ ตัวดอกเป็นช่อขึ้นกลางดูเป็นเมล็ดเล็กๆ สีเขียวอ่อน

รส
รสเผ็ดพอควร กลิ่นคาว ธาตุเย็น มีพิษนิดหน่อย… Read More

สันชะอวด สามร้อยต่อ

ชื่อ
จีนเรียก      จิกุกเซียว  ช่วงกุกเซียว  เที่ยกุกเซียว  กิมจี้ป่อห่อ Glechma hederacea Linn.

ลักษณะ
ชอบเกิดในที่ลุ่มมีนํ้าขังหรือที่ชื้น โดยมากมักปลูกตามบ้านใช้ทำยา เป็นพืชไม้เลื้อย ลำต้นเหลี่ยมยาว มีรากเกิดตามข้อเกาะเลื้อยไปตามดิน ใบคู่ ก้านใบยาว รูปกลมหรือกลมรี คล้ายใบบัวบก ขอบใบเป็นหยัก บางคนเรียกใบบัวบกดอกขาว ออกดอกหน้าร้อน เอ็นใบกระจายทั่วใบ ออกดอกไม่มาก ต้นยาวประมาณหนึ่งเซ็นหรือกว่านั้น

รส
รสขมน้อย กลิ่นหอม เป็นพืชไม่เย็นไม่ร้อน ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
สามารถไล่ลม ระงับปวด ใช้ภายนอกไล่ลม ฤทธิ์เข้าถึงตับและไต

รักษา
ถูกทุบตี ปวดเอว … Read More

ตือกัวไฉ่

ชื่อ
จีนเรียก   ตือกัวไฉ่  โอหมิ่งเช่า  แช่กึงโอ  Dichiptera chinensis (Vahl.) Nees.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามทุ่งนอกบ้าน ในสวน ที่ใกล้ส้วมสาธารณะ ริมทาง ที่ลุ่ม เป็นพืชล้มลุกอยู่ได้หลายปี ลำต้นเขียวคลํ้า สูงฟุตกว่าๆ ลำต้นเป็นเหลี่ยม แยกกิ่งที่โคนต้น ใบคู่ รูปกลมแหลม ยาวประมาณ 1-2 นิ้ว ก้านใบสั้นมาก ชอบใบเรียบ ออกดอกฤดูร้อนและฤดูฝน ปริจากโคนกิ่งของใบ ดอกมีก้านสั้นๆ ออกดอกเป็นพวง พวงละ 2-5 ดอก เรียงกันเป็นตับ คล้ายพัดด้ามจิ๋ว กะเปาะดอกสีแดงแกมม่วง กลีบม้วนเป็นกระบอก มีเมล็ดเป็นพันธุ์… Read More

หญ้าฮ่อมเกี่ยวดอกเหลือง

ชื่อ
จีนเรียก    อึ้งฮวยแป่ขี่เช่า ทางพายัพเรียกหญ้าฮ่อมเกี่ยวดอกเหลือง Wedelia chinensis (Osb.) Merr.

ลักษณะ
พืชประเภทเบญจมาศ ชอบขึ้นตามริมสระนํ้า คันนา ในทุ่ง ที่ลุ่ม เป็น พืชยืนต้นหลายปี ลำต้นสูงประมาณ 1-2 ฟุต รากขึ้นตามข้อถ้าล้มติดดิน ใบคู่ ใบขึ้นจากลำต้นเกือบไม่เห็นก้านใบ ใบเป็นแฉกแหลมยาวประมาณ 2 นิ้ว ฐานใบสอบแต่ปลายแหลม มีเอ็นใบสามเส้น ขอบใบแหว่งเป็นแฉก ออกดอกตามโคนใบตลอดปี เป็นรูปจอกสีเหลือง กลีบดอกบานออก เป็นรูปลิ้น ไม่มีก้านเกสร

รส
เฝื่อนแกมขมนิดๆ ธาตุเย็นมาก ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
สามารถประสะโลหิตให้เย็น … Read More

ชื่อ
จีนเรียก    อึ้งฮวยกีเฮียงเช่า Crepis japonica (L.) Benth

ลักษณะ
ชอบขึ้นใกล้กำแพง ในทุ่งนา ริมคูนํ้านอกบ้าน เป็นพืชล้มลุก เป็นพืช อ่อนแอ ลำต้นมีขนขึ้นประปราย สูงประมาณ 1 ฟุต โคนของต้นมักเป็นสีแดง มีใบขึ้นจากรากใต้ดินโดยตรง โดยมีก้านใบยาวพอสมควร ใบรูปไข่ยาวประมาณ 2 นิ้ว ฐานใบสอบ ปลายใบบานค่อนข้างกลม ขอบใบแหว่ง ตอนฐานใบไม่เรียบ ส่วนลำต้นโดยมากมีใบขึ้นอยู่ใบเดียว หรือสองใบ หรือบางทีมีแต่ใบขึ้นจากรากลำต้นไม่มีใบเลย ออกดอกในหน้าหนาวถึงหน้าฝน แยกออกเป็นกิ่งแล้วออกดอกที่ปลายกิ่ง แยกเป็น หลายดอก สีเหลือง ออกลูกเล็ก สีแดงและน้ำตาล มักมีหนวดที่ปลายดอก

รส … Read More

ผักคราดหัวแหวน

ชื่อ
จีนเรียก     อึ้งฮวยเกี้ย  ฉิกชุ่งกิม เชยแอทุ้ย Hypericun japonicum Thunb.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามทุ่งนา ริมทาง ริมคูนํ้าและที่ลุ่ม เป็นพืชล้มลุก ลำต้นสีเขียว มักขึ้นตั้งตรงแต่ไม่แข็ง ต้นเป็นรูปสี่เหลี่ยม สูง 4-5 หุน ใบคู่ รูปกลมรียาว 2-3 หุน ใบขึ้นจากต้นโดยตรงไม่มีก้านใบ มีเอ็นใบ 3 เส้นเห็นชัด ออกดอกสีขาวในฤดูร้อนเข้าฤดูฝน ดอกแตกเป็น 5 กลีบ ก้านเกสรตัวผู้หลายตัว ตัวเมียตัวเดียว ออกลูกเม็ดกลมรูปไข่

รส
ขมเฝื่อนนิดๆ มีกลิ่นหอม ธาตุไม่ร้อนไม่เย็น ไม่มีพิษ… Read More

ปอเหลือง

ชื่อ
จีนเรียก    อึ้งมั่วเฮียะ โคมั่วเฮียะ Corchorus capularis Linn.

ลักษณะ
พืชนี้จำพวกปอ มักปลูกไว้เพื่อเอาเปลือกมันฟอกทำเป็นใยทอเป็นผ้าป่าน เป็นพืชล้มลุก ลำต้นขึ้นตรง มีสีเขียวสูง 5-6 ฟุต ใบคู่สลับ ใบรูปกลมยาว ปลายแหลม ยาว 3-4 นิ้ว มีใบเล็กขึ้นที่ขั้วใบ ขอบใบเป็นซี่ฟันละเอียด ก้านใบสั้น ออกดอกหน้าร้อน เริ่มแตกดอกสีเหลืองสองสามดอก ดอกมี 5 กลีบ ตรงกลางเกิดมีเม็ดเล็กๆ โตประมาณ 2-3 หุน เมื่อเด็ดต้นและดอกจะมีนํ้าเมือกสีขาวเหนียวไหลออกมา

รส
รสขม ธาตุเย็น ไม่มีพิษ แต่เมล็ดมีพิษ… Read More

ชื่อ
จีนเรียก      อึ๊งพ่วยฉิ่ว  อึ้งต๋า  อึ้งต่อย Clausena Lansium (Lour) Skeels.

ลักษณะ
เป็นพืชไม้ผลที่ปลูกขึ้นเพื่อกินลูก ต้นสูงประมาณสิบฟุตถึงยี่สิบฟุต เปลือกต้นผิวหยาบ ใบรูปกลมรียาว 3-4 นิ้ว ปลายแหลม เนื้อละเอียด เอ็นใบนูน ขอบใบรูปคลื่น ขยี้ดมมีกลิ่นหอม แตกดอกออกลูกในฤดูร้อน ดอกสีเหลือง ลูกสีเหลืองรสเปรี้ยว มีขนสั้นที่ผล

รส
รสเปรี้ยวฝาดนิดๆ กลิ่นหอม ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
รับประทานแก้ลม ใช้ภายนอกไล่ลม ฤทธิ์เข้าถึงตับและลำไส้

รักษา
ใช้ใบต้มรับประทานแก้หวัด กันหวัด ใช้จับสั่น แก้บวม ขับเสมหะ
รากใช้แก้ปวดตามข้อและกล้ามเนื้อ … Read More

ชื่อ
จีนเรียก     ตัวติ้งโคหน่อย ซากั๊กเปา  ซากั๊กเล้า Cardiospermum halicacabum Linn.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามที่ลุ่มนํ้า คนมักนำมาปลูกเป็นยา เป็นพืชล้มลุกในประเภท ไม้เลื้อย ลำต้นเรียวเล็กมีเส้นนูนขึ้นตามต้น สีเขียวอ่อน ยาวเลื้อยไป ตามดินประมาณ 10 ฟุต มีหนวดพันไปกับไม้อื่น ใบขึ้นคู่แยกเป็นสองสามใบในก้านเดียวกัน ใบรูปเชิงสามเหลี่ยม ปลายแหลมยาวประมาณนิ้วกว่าๆ ขอบใบแหว่งเป็นแฉก ออกดอกตามฐานด้านใบในฤดูฝน บ้างก็ออกดอกที่ปลายก้าน ดอกสีขาวเป็นรูปกระเปาะ ออกลูกเป็นรูปกลม สีดำ

รส
ขมแกมเปรี้ยวนิดๆ ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
สามารถประสะเลือดให้เลือดเย็น ดับพิษ แก้คัดแน่น ใช้ภายนอกแก้พิษ แก้บวม แก้ปวด … Read More

ชื่อ
จีนเรียก    เจียวตะมั้ว  มั่วเกี้ยเช่า   Acalypha  australis Linn.

ลักษณะ
อยู่ในประเภทผักขม ชอบขึ้นตามริมทาง ริมคู ที่ลุ่ม เป็นพืชล้มลุก ลำต้นขึ้นตรงแยกกิ่ง มีขนปุยขึ้นทั่วลำต้น สูงประมาณฟุตกว่าๆ ใบคู่ มีก้านใบยาว ใบรูปไข่ ฐานและปลายใบแหลม รูปเป็นรูปสามเหลี่ยมก็มีหน้าหลังของใบสาก ขอบใบรูปฟันเลื่อย เอ็นใบสามเส้นเด่นชัด เอ็นกลางใบชัดมีสีแดง ก้านและใบมีขนขึ้นทั่วไป ออกดอกจากฐานใบ ในฤดูร้อนถึงฤดูฝน ดอกเป็นรวงยาวประมาณ 7-8 หุน เกสรผู้และเกสรตัวเมียอยู่คนละดอก ออกลูกเป็นเม็ดเล็กๆ

รส
ขมนิดๆ ธาตุเย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
ดับร้อน ดับพิษ ประสะเลือดให้เย็น … Read More